Financiën

Leiden staat er financieel slecht voor. In de begrotingsscan van de provincie staan vier van de zes signaalwaardes op oranje/rood. Om de ambities van het college te kunnen realiseren, is Leiden hoge schulden aangegaan. In de eigen prognoses stijgt de schuldquote naar 197% in 2024 – hoger dan elke andere (middel)grote gemeente. Dat maakt de gemeente kwetsbaar en legt een grote druk op de begroting; jaarlijks is Leiden 55 miljoen euro kwijt aan rente- en afschrijvingskosten.

Niet alleen de schulden zijn erg hoog; er zijn maar weinig gemeentes waar de lasten voor burgers en ondernemers hoger zijn dan in Leiden. De afgelopen jaren zijn de OZB, afvalstoffen- en rioolheffing en de parkeerbelastingen verhoogd. De OZB niet-woningen is de één na hoogste in heel Nederland.

Partij Sleutelstad wil een pas op de plaats maken; komende jaren mag de stijging van de lasten hooguit trendmatig zijn en wordt de stijging van de schuldenlast omgebogen. Het investeringsprogramma houden we kritisch tegen het licht. Indien er bezuinigd moet worden, ontzien we de zaken die voor Leidenaren het belangrijkst zijn: sociaal domein, veiligheid en betaalbare woningbouw.

Bij het opstellen van de begroting is een integrale benadering vereist. Politici mogen zich niet achter boekhoudkundige afspraken verschuilen voor hun politieke keuzes. Dat betekent dat het bij (structurele) tegenvallers binnen een programma ook mogelijk moet zijn om deze op te vangen door bijsturingen in andere programma’s.

De afspraak dat er geen extra geld naar het sociaal domein mag (‘het hek’) gaat van tafel. Deze afspraak heeft ertoe geleid dat de te lage rijksbijdrage voor jeugdzorg en maatschappelijke ondersteuning is afgewenteld op de mensen die het in onze stad het zwaarste hebben.

Binnen de begroting hebben het sociaal domein, veiligheid en het realiseren van betaalbare en sociale woningen prioriteit. Hier mag niet op worden bezuinigd, er moet juist geld bij. Indien bezuinigen nodig is, kijken we als eerste naar megalomane projecten, stadspromotie, de bijdrage aan het Bio Science Park, cultuur en overhead.

Leiden koerst af op de hoogste schuldquote van alle gemeentes in Nederland (197% in 2024) – oftewel ruim 1 miljard euro.

Partij Sleutelstad wil de groeiende schuldenlast beperken door het faseren en schrappen van megalomane projecten. Hierdoor komt structureel meer ruimte vrij in de begroting en wordt de financiële positie van de gemeente minder kwetsbaar. Na de verkiezingen houden we alle grote investeringen kritisch tegen het licht. De Leidse Ring Noord (150 miljoen euro) schrappen we als eerste.

De bekostiging van grote projecten met leningen leggen een grote druk op de begroting en beperken de ruimte van toekomstige gemeenteraden. Partij Sleutelstad wil daarom dat de belastingbetaler zich kan uitspreken over grote projecten van meer dan €40 miljoen via een referendum.

Leiden moet zich weerbaar maken tegen onverwachte tegenvallers en financiële risico’s. De gemeente moet daarom voldoende middelen aanhouden voor de risico’s die zij loopt (weerstandsvermogen). Overwogen moet worden om de weerstandsratio te verhogen van 1,0 naar 1,5. De huidige hoge rentebuffer wordt gehandhaafd.

In de begrotingsscan van de provincie staan 4 van de 6 alarmbellen op rood. Ook blijkt daaruit dat Leiden (veel) meer uitgeeft aan bepaalde taken dan vergelijkbare gemeentes. Partij Sleutelstad pleit voor een benchmark met vergelijkbare gemeentes door een onafhankelijke autoriteit.

Belastingen

Het huidige College van B&W heeft de gemeentelijke heffing voor burgers en ondernemers flink verhoogd. Partij Sleutelstad is tegen verdere verzwaring van de lasten. De komende jaren wordt de OZB hooguit gecorrigeerd voor inflatie. In Leiden introduceren we geen nieuwe belastingen.

Partij Sleutelstad vindt het een goede zaak dat de gebruikers van een gemeentelijke dienst hieraan geheel of gedeeltelijk meebetalen. Dit voorkomt dat deze diensten via de OZB worden doorberekend aan alle Leidse burgers en ondernemers. De afvalstoffenheffing, rioolheffing en parkeerbelasting mogen daarom kostendekkend zijn. Voorwaarde is wel dat de opbrengsten van deze doelbelastingen enkel worden ingezet voor het doel waarvoor ze geheven worden.

De hoge afvalstoffenheffing, rioolheffing en parkeerbelasting drukken vooral stevig op Leidenaren met een kleine beurs. De consequenties van de gemeentelijke heffingen voor lagere inkomensgroepen is een aandachtspunt voor Partij Sleutelstad. Voor minima wordt de ruimst mogelijke kwijtscheldingsregeling gehanteerd.

De ‘vervuiler betaalt’ is op zich een goed principe, maar moet wel doelmatig zijn en niet doorschieten. Criminelen mee laten betalen aan de kosten van handhaving via hogere boetes en dwangsommen is een prima idee; het afrekenen per vuilniszak werkt juist averechts doordat het de illegale dumping van huisafval in de hand werkt. Een korting op de rioolheffing voor mensen met een groene tuin is het overwegen waard.

Partij Sleutelstad wil de groeiende schuldenlast beperken door het faseren en schrappen van megalomane projecten. Hierdoor komt structureel meer ruimte vrij in de begroting en wordt de financiële positie van de gemeente minder kwetsbaar. Na de verkiezingen houden we alle grote investeringen kritisch tegen het licht. De Leidse Ring Noord (150 miljoen euro) schrappen we als eerste.