Amendement: Stabiele situatie voor ongedocumenteerden in Leiden

De Raad van de gemeente Leiden, bijeen in de vergadering van 11 november 2021,

Constaterende dat,

• per 1 mei 2020 geen Bed-Bad-Brood voorziening in Leiden meer is voor de opvang van ongedocumenteerden. Zij worden geacht gebruik te maken van de Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV) in Rotterdam;
• het project LVV te Rotterdam niet heeft gebracht wat het college ervan verwachtte, onder andere door de strenge regels en voorwaarden die daar gelden, en het gebrek aan begeleiding en goede opvang. Hierdoor stroomt een groep ongedocumenteerden uit zonder resultaat (geen terugkeer en geen status en terugkeren naar Leiden;
• er dan ook in weerwil van het LVV project in Leiden op dit moment een aanzienlijk aantal ongedocumenteerden zijn en dat rond de 20-25 van hen in een kwetsbare positie verkeren;
• Een groot aantal partijen destijds als voorwaarde heeft aangegeven dat als de LVV geen oplossing biedt en deze kwetsbare groep ongedocumenteerden in een asielgat valt, Leiden als stad van vluchtelingen een stabiele oplossing voor deze groep moet organiseren;
• We mensen in onze stad moeilijk in de kou kunnen laten staan en Leiden heeft uitgesproken dat niemand op straat hoeft te slapen.

Overwegende dat,

• Er de afgelopen jaren veel ontwikkelingen zijn geweest in de Nederlandse en Europese jurisprudentie rondom de bescherming van (kwetsbare) ongedocumenteerden;
• Het Hof van de Rechten van de Mens bepaald heeft dat in de afweging die staten maken ten aanzien van ongedocumenteerden, ook belang moet worden gehecht aan de opstelling van de autoriteiten: als de overheid de aanwezigheid van ongedocumenteerden langdurig tolereert door niet overgaat tot uitzetting terwijl wel bekend is waar betrokkene woont, kunnen het leven en de sociale banden die hier zijn opgebouwd niet zomaar buiten beschouwing worden gelaten.*
• Een gemeente Europees recht moet toepassen, zodat een gemeente opvang moet bieden als iemand daarom vraagt.
• De plicht om het Europese recht toe te passen als het gaat om de behandeling van ongedo-cumenteerden die onder de Terugkeerrichtlijn vallen niet kan worden doorgeschoven naar het Rijk, met name als duidelijk is dat die zorg van het Rijk ontoereikend is
• Het Hof van Justitie van de EU bepaald heeft dat nationale autoriteiten verplicht zijn om bij alle besluitvorming ten aanzien van ongedocumenteerden in het kader van de terugkeerrichtlijn naar behoren rekening te houden met het belang van het kind, het familie- en gezinsleven en de gezondheidstoestand van de betrokken derdelander, en dat dit ook geldt in gevallen waarin iemand ongedocumenteerd verblijft nadat hij geen gehoor geeft gegeven aan een terugkeerbesluit; **
• Ook de Raad van State geoordeeld heeft dat in dit geval een ongedocumenteerde niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor weigering mee te werken aan vertrek als hij vanwege zijn psychische gesteldheid niet in staat kan worden geacht de gevolgen van zijn handelen en nalaten te overzien;
• De rijksoverheid naar aanleiding van de evaluatie van de pilots LVV (die in elk geval tot 2022 lopen) zal komen met nieuw beleid.

De raad spreekt uit dat

• Het onze intentie is dat we te allen tijde een stabiele situatie creëren voor de kwetsbare doelgroep van ongedocumenteerden in Leiden en dat Leiden naar vermogen wil bijdragen aan een oplossing van hun situatie.

BESLUIT:

• om op korte termijn (gezien ook de wintermaanden) te komen met een plan én oplossing voor een kleinschalige stabiele situatie (zoals opvang, voedsel, kleding, begeleiding) voor de kwetsbare groep ongedocumenteerden in Leiden, binnen de wet en tenminste totdat de Rijksoverheid met nieuw beleid komt naar aanleiding van de evaluatie van de pilot LVV
• te onderzoeken of Leiden daarnaast een vorm van samenwerking kan aangaan met een Landelijke Vreemdelingen Voorziening na evaluatie
•  Om bij nieuw beleid vanuit de Rijksoverheid aangaande de pilot LVV de Leidse stabiele situatie te her-evalueren en dit te bespreken in de Gemeenteraad voordat er besluitvorming plaatsvindt.
• Om naast het huidige structurele budget van 115.570 een extra 100.000€ beschikbaar te stellen per jaar voor de komende drie jaar, te weten 2022, 2023 en 2024 en beide budgetten volledig in te zetten voor de situatie zoals in punt 1 benoemd. En deze extra 300.000 Euro (3×100.000) te dekken uit de vrije ruimte uit de concern reserve.
• De tabel bij besluitpunt 2 overeenkomstig te wijzigen en waar nodig ook het raadsvoorstel zelf en de bijlage bij dit raadsvoorstel.

Pieter Krol (ChristenUnie)
Ries van Walraven (SP)
Gebke van Gaal (GroenLinks)
Susannah Herman (D66)
Anandkoemar Jitan (Leiden Participeert)
Maarten Kersten (Partij Sleutelstad)