Motie: Voorrang voor cruciale beroepen in Leiden

De Raad van de gemeente Leiden, bijeen in de vergadering van 7 november 2024,

Constaterende dat;

• Het voor verschillende beroepsgroepen (onder meer leraren, politieagenten en zorgpersoneel) steeds lastiger wordt om aan een betaalbare woning te komen in stedelijke gebieden en het in Leiden steeds moeilijker wordt om personeel te vinden voor deze beroepsgroepen zoals blijkt uit de monitor van het UWV[1].
• De uitoefening van deze beroepen essentieel is voor een goed functionerende sociale maatschappij.
• Het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) afgelopen voorjaar heeft geadviseerd om de ‘te grote concentratie van mensen die proberen te overleven in plaats van te leven’ te doorbreken[2].

Overwegende dat;

• Verschillende gemeenten waaronder Amsterdam, Zaanstad, Hilversum, Rotterdam en Haarlem al experimenteren met een pilot waarbij leraren, zorgpersoneel en politieagenten voorrang kunnen krijgen op een sociale huur -of middeldure huurwoning[3]. In de afgelopen jaren in deze gemeenten tientallen woningen met voorrang zijn vergeven aan deze beroepsgroepen;
• Er een maximum, dus beperkt, aantal woningen toegewezen kan worden in het eerdergenoemde voorbeeld omdat ook andere doelgroepen (denk aan technisch geschoold personeel) krapte op de woningmarkt ervaren;
• De woning kan worden toegewezen als “de woning aantoonbaar bijdraagt aan het feit dat het individu de functie kan behouden.”[4];
• In de regionale huisvestingsverordening die ingaat per 1 januari 2026 krijgt lokaal maatwerk een meer prominente plaats zodat de toewijzing met voorrang voor cruciale beroepen makkelijker worden.
• Er een minimumaantal woningen vast kan worden gesteld dat beschikbaar komt voor de cruciale beroepen. Dit minimumaantal kan worden gebaseerd op verhoudingen uit andere gemeenten zoals Amsterdam, Utrecht of Haarlem. Ter indicatie, de gemeente Amsterdam stelt ieder jaar 100 tot 200 woningen vast voor deze beroepsgroepen. En de gemeente Hilversum heeft 30 sociale huurwoningen in 2024 toegewezen voor deze beroepen. In Leiden zou het kunnen gaan om circa 20 tot 40 woningen per jaar.

Verzoekt het College;

• In 2025 een regeling uit te werken, zodat (toekomstige) inwoners met cruciale beroepen te weten politieagenten, zorgpersoneel en leraren, uiterlijk per 1 januari 2026 voorrang krijgen bij de toewijzing voor sociale huurwoningen en/of middeldure huurwoningen. Hierbij:

1. De pilot van de gemeenten Zaanstad, Amsterdam, Hilversum, Utrecht en Haarlem als uitgangspunt te nemen. Tevens de adviezen van de NPLV mee te nemen zodat in ieder geval in de meest kwetsbare wijken van Leiden de voorrangsregeling gaat gelden en impact heeft[5];
2. Te verkennen of de regeling ook uitgebreid kan worden naar nieuwe betaalbare koopwoningen en andere beroepsgroepen zoals medewerkers van de kinderopvang en de brandweer[6];
3. Een minimumaantal woningen vast te stellen die beschikbaar komen voor de cruciale beroepen. Dit minimumaantal te baseren op verhoudingen uit andere gemeenten zoals Amsterdam, Utrecht of Haarlem. Ter indicatie, de gemeente Amsterdam stelt ieder jaar 100 tot 200 woningen vast voor deze beroepsgroepen. En de gemeente Hilversum heeft 30 sociale huurwoningen in 2024 toegewezen voor deze beroepen. In Leiden zou het kunnen gaan om circa 20 tot 40 woningen per jaar.

• De Raad uiterlijk bij de begrotingsbehandeling van 2026 te informeren over de uitvoering van deze nieuwe voorrangsregeling voor cruciale beroepen.

Sebastiaan van der Veer (CDA)

Tobias Sandoval Garcia (CDA)

Ahmet Kargin (GroenLinks)

Magda van der Star (PvdA)

Thijs Vos (Partij Sleutelstad)

[1] In de spanningsindicator voor de regio Economie071 waar Leiden onder valt scoren pedagogische, dienstverlenende en beroepen uit de zorg -en welzijnsector het hoogst. Bron; ArbeidsmarktInZicht – Spanningsindicator, naar beroepsklasse (AIZ 3.0)

[2] https://www.ad.nl/opinie/stop-de-stapeling-van-problemen-in-achterstandswijken~ad9dcff2/

[3] Hilversum: Voorrang Cruciale Beroepsgroepen | Urgentiebureau (ubgv.nl), Amsterdam: Voorrang op huurwoningen voor onderwijs, zorg en politie – Sociaal Domein (amsterdam.nl)

[4] Gewijzigde Huisvestingswet (2023)

[5] Voor de aanwijzing van kwetsbare wijken kan worden gekeken naar de Uitvoeringsagenda Wonen naar de wijken waar de sociale problematiek het hoogst is;

[6] Zie ook de gemeente Utrecht waar dit jaar de regeling met deze twee beroepen is uitgebreid.