Datum: 9 november 2023 (Gemeenteraad)

Om maar met de deur in huis te vallen.

Deze begroting is slecht voor Leiden. En nog slechter voor de gewone Leidenaar.

Partij Sleutelstad heeft drie grote problemen met deze begroting:

1)          Het college geeft teveel belastinggeld uit.

2)          Het college geeft het belastinggeld uit aan de verkeerde dingen

3)          En het college legt de rekening via bezuinigingen en lastenverzwaringen neer bij de lage een middeninkomens.

Om met dat eerste te beginnen:

Er wordt bijna een miljard euro aan schuld aangegaan om grote projecten in het fysieke domein te financieren. De schuld stijgt naar extreme hoogtes. We zijn jaarlijks 60 miljoen euro kwijt aan het afbetalen van die lening. Dat geld kunnen we niet meer uitgeven aan zaken waar de Leidenaar echt wat aan heeft: zorg, veiligheid en armoedebeleid.

De investeringsdrang moet omlaag. Samen met de VVD en ChristenUnie hebben we een motie ingediend om een investeringsplafond van 120 miljoen per jaar in te voeren.

Het belastinggeld wordt ook nog eens verkeerd uitgegeven. Één van de grootste problemen van deze tijd zijn de onbetaalbare energierekeningen. Door woningen te isoleren kunnen we zowel de energierekening verlagen als de CO2-uitstoot verminderen. Maar, omdat er honderden miljoenen aan prestigeprojecten als de Leidse Ring Noord wordt gestoken, is er geen geld meer over om serieus werk te maken van het isoleren van woningen. Of voor goede schoolgebouwen. En dan heb ik het nog niet eens over de bezuinigingen op zorg en armoedebeleid gehad       

En voorzitter, de rekening van al die investeringsagenda van 1 miljard wordt bij Leidenaren met een laag of middeninkomen gelegd. Om hun mooie plannen mogelijk te maken gooien GroenLinks, D66, PvdA en CDA alle belastingen omhoog en bezuinigen ze op de meest kwetsbare inwoners.

–             OZB omhoog met 8,2%

–             Afvalstoffenheffing omhoog met 6%;

–             Rioolheffing omhoog met 13,7%;

–             En de parkeerbelasting zelfs met 16,7% omhoog!

Alsof de rekening niet al hoog genoeg was. Het college heeft kennelijk niet door dat Leidenaren door de hoge energieprijzen, bizarre huren en woningprijzen, en de steeds duurder wordende boodschappen toch al weinig overhouden op het einde van de maand.

Partij Sleutelstad niet. Wij zullen tegen deze lastenverzwaringen stemmen.

Naast belastingen verhogen gaat het college ook 2,3 miljoen euro bezuinigen op zorg, ondersteuning en armoedebeleid.

Het wordt aan ons verkocht als ‘slimmer’ en ‘effectiever werken’, maar dat is natuurlijk gewoon een frame om de bezuinigingen te maskeren.

Het college heeft in antwoord op technische vragen al een tipje achter de sluier laten zien. De taakstelling wordt bijvoorbeeld ingevuld door het budget voor de sociale wijkteams te korten. Dat maakt de zorg en armoederegelingen juist minder toegankelijk.

Partij Sleutelstad gaat niet mee met die nieuwe bezuinigingsronde. Het voorstel van de SP om het extra geld vanuit het rijk in te zetten om het tekort in het sociaal domein op te lossen heeft dan ook van harte onze steun.

Voorzitter, het zal u niet verbazen dat Partij Sleutelstad om deze redenen tegen de begroting zal stemmen.

We blijven echter een constructieve partij. Waar we het beleid iets beter kunnen maken, doen we dat. We dienen daarom vanavond vijf voorstellen in:

1. Duidelijkheid voor Sociale Wijkteams:

Als gevolg van de salarisstijgingen die op 1 januari ingaan zitten zijn met een groot tekort. Als er niet snel duidelijkheid is over de subsidie van 2024 dan betekent dit dat de wijkteams beheersmaatregelen, namelijk bezuinigingen of wachtlijsten, moeten treffen, zo schrijft het college zelf.

De sociale wijkteams vervullen een ontzettend belangrijke taak in onze stad. Ze zijn de toegang tot onze zorg. Door de hoge werkdruk zakken zij nu al door hun hoeven.

Er dient zo snel mogelijk duidelijkheid te komen voor de wijkteams. Daarom dienen we een amendement in om de extra kosten in 2024 volledig te compenseren.

Bij de kaderbrief zal een integrale afweging moeten plaatsvinden over het al dan niet structureel compenseren van de wijkteams. Wat ons betreft moet dat laatste overigens zeker gebeuren.

2. Meer inzicht in wachttijden

En dan nu voorzitter de wachttijden binnen de jeugdzorg. Iets wat ons en vele partijen met ons, al jaren zorgen baart.

Tijdens de commissievergadering gaf u aan een paar weken geleden begonnen te zijn met pilots en de integrale aanpak wachttijden. Het moment dus om een nulmeting te starten! Uw woorden waren: dat u gaat testen wat werkt. Hoe doet u dat dan? Dan toetst u toch? Want, hoe kan er beleid getoetst worden zonder te meten? En net zoals u, willen wij ook graag weten of deze nieuwe Integrale Aanpak Wachttijden werkt. De informatie is gewoon voorhanden en het lijkt het ons niet teveel gevraagd om dit jaarlijks naar ons toe te sturen. Daarom dienen wij vanavond, samen met de VVD een voorstel in om een indicator op te nemen bij de P&C-cyclus met de gemiddelde duur van de wachttijden binnen onze regio.

Zo krijgen wij in ieder geval inzichtelijk, zeer globaal, of deze aanpak werkt en hoe lang een kind of jongere moet wachten op hulp. En nog veel belangrijker, om te zien of deze nieuwe aanpak werkt. En mocht dit dan nodig zijn, kunnen we een inhoudelijke brede discussie voeren. Want, het is onze taak als raadslid om beleid te toetsen en deze taak kunnen wij niet uitvoeren als wij simpelweg verwezen worden naar een website met alle zorgaanbieders daarop

3. Leids belastinggeld naar Leidse woningzoekenden

Er wordt in de begroting een budget vrijgemaakt om prijsstijgingen bij bouwproject op te vangen. Dat is een goed idee. Wat ons betreft zou daarbij wel het volgende principe moeten gelden: Als er – direct of indirect – Leids belastinggeld wordt ingezet om bouwprojecten te realiseren, dan zouden deze ook met voorrang verleend moeten worden aan Leidse woningzoekenden. Hiervoor dienen wij een motie in.

4. Lager OZB-tarief voor buurthuizen en sportclubs

Maatschappelijke instellingen als sportclubs en buurthuizen betalen zich op dit moment blauw aan de OZB niet-woningen. Sinds 2019 is het mogelijk om voor deze instellingen het lagere, OZB woningen-tarief te hanteren. Dat scheelt hun flink in de kosten. Andere gemeentes hebben dit al ingevoerd; nu Leiden nog.

5. Ga weer in gesprek met het Burgerinitiatief

De relatie tussen het college en het Burgerinitiatief Heel Noord, Één Tuin heeft door twee gebeurtenissen die het afgelopen halfjaar hebben plaatsgevonden een dieptepunt bereikt. Het college heeft zelfs het contact met het Burgerinitiatief opgezegd. Er zijn zeker fouten gemaakt, maar het Burgerinitiatief heeft hier afstand van genomen en excuses aangeboden.

Daarmee zou er een streep achter het verleden gezet moeten worden. We roepen het college op om het contact met het burgerinitiatief weer te normaliseren.

Partij Sleutelstad is verder van harte mede indiener van verschillende voorstellen van andere partijen.

Echter, is er  ook een motie waar we ons juist tegen willen uitspreken.

Al enkele jaren worden er door partijen in deze raad allerlei voorstellen gedaan om Leidenaren verboden op te leggen. Geen auto meer. Geen vlees meer. En binnenkort ook geen bootje meer.

Want als het aan D66, Partij voor de Dieren en GroenLinks ligt zijn straks alleen nog elektrische bootjes welkom op de Leidse singels en grachten.

Partij Sleutelstad vindt dit groene symboolpolitiek van de verkeerde soort. De meeste mensen varen een aantal keer per jaar. De kosten om hun boot om te bouwen staat niet in verhouding tot de CO2-uitstoot. Wij zullen daar zeker tegen stemmen.