Datum: 26 november 2020 (Leefbaarheid & Bereikbaarheid)

De Leidse referendumverordening dateert al weer van 2008. Er is sindsdien veel veranderd en de verordening is grondig toe aan een update. Als de Leidse referendumpartij hebben wij hier uiteraard veel ideeën over. Eerder hebben wij aangekondigd met initiatiefvoorstellen te komen over aanpassing van de referendumverordening en invoering van het volksinitiatief, een middel dat in het verlengde van het referendum ligt. 

Bij dit agendapunt gaat het echter primair over de evaluatie van het LEAD-referendumverzoek en daarmee over aspecten rond de verzoekfase. Ik zal mij daarom vanavond dan ook tot die aspecten beperken.

De referendumkamer heeft een grondige evaluatie heeft verricht met overwegend goede, concrete verbetervoorstellen.

Over twee zaken zou ik echter wel de discussie in de commissie willen voeren:

1. Allereerst het verkorten van de termijn waarin een handtekening kan worden gezet. Dat vinden wij in beginsel een slecht plan. Leiden kent al een te hoge drempel en met een inkorting zou deze nog hoger worden. Indien al gekozen wordt voor een kortere termijn, dan zou gepaard ook het vereiste aantal handtekeningen verlaagd moeten worden.
2. Ten tweede de wijze waarop fysiek getekend kan worden.

Terecht wordt vastgesteld dat tegenwoordig overwegend DigiD wordt gebruikt en nog nauwelijks op locatie. Zoals de burgemeester bij een eerdere commissievergadering stelde, vormt het op locatie tekenen daarmee inderdaad een vrij onevenredige belasting. Tegelijkertijd dienen burgers de mogelijkheid te hebben om ook fysiek te tekenen.

Ons voorstel is daarom om in plaats van tekenen op locatie, het mogelijk te maken dat handtekeningenlijsten zonder geautoriseerde controle vooraf te ondertekenen. Men kan dan bijvoorbeeld thuis een handtekeningenlijst uitprinten en deze getekend bij de gemeente insturen, die dan pas achteraf op validiteit worden gecontroleerd.

Dit wordt al voor het inleidend verzoek en in andere gemeentes ook voor het definitieve verzoek toegepast.

Ten slotte lijkt het ons goed om bij de herziening van de referendumverordening niet slechts te beperken tot de evaluatie over de verzoekfase en de nieuwe modelverordening, maar daarbij ook het referendumproces te betrekken alsmede bijvoorbeeld ook het advies van de staatscommissie-Remkes.

Dank voorzitter.