Indiendatum: 16 januari 2023
Door: Famke Güler en Eli de Graaf (beiden Partij Sleutelstad)
Het aantal studenten in het universitair onderwijs groeit zowel in Leiden als in heel Nederland. Landelijk is dit van circa 200.000 in 2005 naar 329.000 in 2020 gegroeid. Dat alleen al is een groei van maar liefst 65%. De verwachting is echter dat het aantal WO-studenten nog verder zal toenemen naar 402.000 in 2030.[1] Een verdubbeling in 25 jaar. Dit leidt tot grote problemen. Inmiddels hebben zelfs de universiteiten de noodklok geluid vanwege de in gedrang komende financiering, werkdruk en capaciteitstekorten op het vlak van ruimte en medewerkers.[2]
Uit onderzoek van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) blijkt dat de groei grotendeels voortkomt uit de gigantische toename van het aantal internationale studenten: van 12.130 in 2005 naar 80.440 nu.[3] Bij de Universiteit van Amsterdam bestond de groei zelfs voor 86% uit internationale studenten.[4]
Op grond van artikel 45 van het Reglement van Orde stellen de leden Güler en De Graaf (beiden Partij Sleutelstad) het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Leiden de volgende vragen:
- Hoeveel studenten had de universiteit Leiden in 2005? Hoeveel daarvan waren internationale studenten?
- Kan het college dezelfde vraag beantwoorden voor ieder jaar in de periode 2016-heden?
- Wat zijn de prognoses voor 2027 en 2030?
- Kan het college bij de beantwoording van voorgaande vragen een uitsplitsing maken tussen bachelor- en masterstudenten?
- Indien het gemeente niet beschikt over de in deze of volgende vragen benodigde gegevens, is het college dan bereid om deze bij de universiteit op te vragen?
Uit de uitsplitsing van het CBS blijkt dat in de onderzoeksperiode 2005-2022 aanvankelijk sprake was van relatief beperkte groei van het aantal internationale studenten, maar dat dit de laatste jaren enorm is geaccelereerd en dat dit zich het sterkst voordoet in de bachelor-fase met stijgingen van 5 à 7.000 per jaar. Dit lijkt samen te hangen met de overstap van het Nederlands naar het Engels als doceertaal bij bachelor-opleidingen, waarna het aantal studenten regelmatig binnen een paar jaar met honderden toenam.[5] Waar dit bij Masters al sinds jaar en dag het geval is, zijn Engelstalige bachelors een recenter fenomeen.
- Hoeveel bachelor-opleidingen worden in het Engels gegeven? Is dit een toename ten opzichte van 2015?
- Onderschrijft het college dat er een relatie is tussen Engels als doceertaal en de groei van het aantal internationale studenten?
De NOS kopte bij het begin van het huidige studiejaar dat universiteiten onder staan door het record aantal studenten. Waar universiteiten in het verleden streefden naar groei (met actieve werving van studenten in het buitenland), hebben zij inmiddels zelf ook de noodklok geluid. De koepelorganisatie stelt zelfs dat het water universiteiten aan de lippen staat. De ontstane problemen worden onder andere gevormd door ruimtegebrek, onvoldoende personeel, kamertekorten, en een steeds lager wordende financiële bijdrage (per student).
Huisvesting internationale studenten:
Meer (internationale) studenten betekent ook dat er meer kamers nodig zijn. Deze zijn echter niet in die mate voor handen. Het gevolg is grote kamertekorten, lange wachtlijsten, huisjesmelkers die de schaarste misbruiken om er financieel van te profiteren, het onttrekken van woningen die voor andere groepen zijn bedoeld (door verkamering) en internationale studenten die door dakloosheid in tenten moeten slapen.
- Krijgen internationale studenten voorrang bij DUWO? Zo ja, hoeveel kamers en/of studio’s zijn er tijdens de voorrangsperiode in 2022 aan internationale studenten toegewezen? Wat vindt het college van deze aantallen?
De coalitiepartijen hebben in het beleidsakkoord afgesproken dat ze tot 2030 2.700 studentenwoningen willen toevoegen
- Is dit voldoende om in de verwachte toename van het aantal studenten te voorzien? Zo nee, hoe wil het college het resterende tekort dan oplossen?
- Is het college van mening dat de Leidse (studenten) woningmarkt de groei van de universiteit nog wel aankan? Waarom wel of niet?
De Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge heeft tijdens een Kamerdebat aangegeven dat universiteiten het aantal studenten moeten laten matchen met het aantal beschikbare studentenkamers in een gemeente. Zodat voorkomen wordt dat buitenlandse studenten een studie in Nederland gaan volgen terwijl al van te voren duidelijk is dat er onvoldoende woningen beschikbaar zijn.
- Hoe kijkt het college naar het door Hugo de Jonge voorgestelde ‘matchen’ van het aantal toe te laten studenten aan het aantal beschikbare studentenkamers?
Numerus Fixus en kansengelijkheid:
In Nederland – bijvoorbeeld aan de UvA – zijn er opleidingen die door de grote stormloop aan (internationale) studenten met een numerus fixus (een maximum aantal studenten) zijn gaan werken.
- Zijn er opleidingen aan de universiteit waar dit middel als gevolg van de internationalisering is ingezet? Zo ja, welke?
Een numerus fixus is een paardenmiddel. Doordat het een grens stelt aan het aantal studenten betekent het per definitie ook dat veel Leidse en Nederlandse studenten zullen worden afgewezen. Bovendien is de ervaring dat bij een numerus fixus vooral aspirant-studenten uit kansrijke milieus door de selectie heen komen, terwijl aspirant-studenten uit kansarme milieus vaker afvallen.
- Hoe ziet het college dit middel in het kader van de toegankelijkheid van het hoger onderwijs en van kansengelijkheid?
Werving van studenten In het buitenland:
- Klopt het dat de universiteit gestopt is met het werven van studenten in het buitenland?
- Geldt dit voor de gehele universiteit of zijn er faculteiten, instituten of opleidingen die daarvan afwijken?
- Indien de universiteit of onderdelen van de universiteit wel nog steeds werven in het buitenland, is het college dan bereid om hier afspraken met de universiteit over te maken?
Politiek vervolg:
- Hoe staat het college alles overziend tegenover de internationalisering van de universiteit?
- Is het college het met ons eens dat er een grens is aan wat Leiden aan kan qua groei van de universiteit? Zo ja, bij welke aantallen ligt volgens het college deze grens?
- Voert het college op dit moment gesprekken met de universiteit over de thema’s internationalisering en studentenaantallen? Welk standpunt brengt de gemeente daarin naar voren? En wat zijn de resultaten van deze gesprekken?
- Is het college bereid om concrete afspraken te maken met de universiteit over de maximale groei van de universiteit?
Voetnoten:
[1] https://www.scienceguide.nl/2021/04/hoger-onderwijs-groeit-komende-jaren-harder-dan-was-voorspeld-door-ocw/#:~:text=De%20studentenaantallen%20zullen%20groeien%20van,het%20wetenschappelijk%20onderwijs%20in%202030.
[2] https://nos.nl/artikel/2404324-universiteiten-onder-druk-door-recordaantal-studenten
[3] https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2022/11/40-procent-eerstejaars-universiteit-is-internationale-student
[4] https://www.folia.nl/actueel/148446/de-uva-kan-dit-niet-meer-aan-den-haag-moet-ons-helpen
[5] https://www.folia.nl/opinie/153847/stop-tijdelijk-met-de-internationalisering-van-de-uva
Antwoorddatum: n.v.t.
Nog niet beantwoord.