Indiendatum: 20 september 2021
Door: Maarten Kersten (Partij Sleutelstad) en Ries van Walraven (SP)
Terwijl ouders de zorg van hun kind hebben zien versoberen en gemeentes elke euro moeten omdraaien om de zorg te kunnen betalen, blijkt uit publicaties van Follow the Money1) en elf regionale redacties – die voor het eerst op grote schaal de geldstromen in de jeugdzorg in kaart hebben gebracht – dat commerciële nieuwkomers in korte tijd grote winst maken op de jeugdzorg. In sommige gevallen oplopend tot miljoenen euro’s. Zelfs buitenlandse investeerders hebben zich volgens Follow the Money op de “jeugdzorgmarkt” gestort, omdat zij kennelijk een verdienmodel ruiken.
Op grond van artikel 45 van het Reglement van Orde stellen de leden Kersten (Partij Sleutelstad) en Van Walraven (SP) het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Leiden de volgende vragen:
- Heeft het college kennisgenomen van de publicatie Geldstromen in jeugdzorg voor het eerst inzichtelijk na groot data-onderzoek door Follow the Money en de artikelen in regionale nieuwsmedia?
- Wat is de reactie van het college op de feiten die in de publicaties naar voren komen?
- Heeft het college meegewerkt aan de informatieverzoeken van Follow the Money en de journalisten van regionale nieuwsmedia? Zo nee, waarom niet?
Partij Sleutelstad en de SP zijn van mening dat het niet uit te leggen is dat de zorg op kwetsbare jongeren en kinderen is versoberd en gemeentes met grote tekorten zitten, terwijl er tegelijkertijd ondernemingen in de jeugdzorg zijn die grote winsten maken. Daarom willen wij graag inzicht in de situatie in Leiden.
- Allereerst: Jeugdzorgondernemingen zijn verplicht om hun jaarverslagen te deponeren bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Landelijk doet een meerderheid van de aanbieders dat niet. In de meeste gevallen gaat het vermoedelijk om eenmanszaken die daar niet toe verplicht zijn, maar een ander deel verzaakt deze plicht. Hebben in Leiden alle daartoe verplichte aanbieders hun jaarrekening gedeponeerd bij het ministerie?
- Hoeveel van de gecontracteerde jeugdzorgaanbieders hebben in Leiden een winstoogmerk?
- Hoeveel winst hebben jeugdzorgaanbieders in Leiden gemaakt? Welke verhouding heeft dit ten opzichte van de omzet van jeugdzorgaanbieders?
- Kan het college aangeven of deze winst wordt opgepot in reserves, gebruikt wordt voor investeringen of uitgekeerd aan aandeelhouders?
- Hoeveel dividend is er door jeugdzorgaanbieders die in Leiden gecontracteerd zijn in 2018, 2019 en 2020 uitgekeerd aan aandeelhouders?
- Ook buitenlandse investeerders ruiken inmiddels een verdienmodel in de Nederlandse “jeugdzorgmarkt”. Heeft het college signalen dat dit ook voor Leiden geldt?
- Deelt het college de mening dat het uitermate schrijnend is als flink winst wordt gemaakt met jeugdzorg, laat staan als dit uitgekeerd wordt aan aandeelhouders, terwijl kinderen tegen wachtlijsten aanlopen?
- Is het college het met Partij Sleutelstad en SP eens dat er maatregelen nodig zijn tegen winstuitkeringen in de jeugdzorg?
- Welke maatregelen kunnen er genomen worden om deze schrijnende situatie tegen te gaan dan wel te voorkomen?
In de publicatie van Follow the Money komt ook het spiegelbeeld naar voren. Jeugdzorgbedrijven die structureel in het rood staan. Een deel daarvan staat op omvallen.
- Zijn er ook in Leiden jeugdzorgaanbieders die structureel verlies maken?
- Hoeveel zorgaanbieders hebben een kleinere reserve dan het voorgeschreven weerstandsvermogen van 15%?
- Zijn er ook in Leiden verschillen waarneembaar tussen rechtsvormen in de mate dat winst resp. verlies wordt gemaakt met jeugdzorg? Hoe verklaart het college deze verschillen?
Opvallend is dat landelijk een aantal spelers die structureel verlies maken, een moederbedrijf hebben dat netto winst maakt. De emeritus hoogleraar Richard Janssen (economie en organisatie van de gezondheidszorg) vermoedt dat commerciële marktpartijen door te lage tarieven te vragen niet-commerciële partijen als stichtingen uit de markt drukken: “Dat is geen fair play. Op deze manier veroveren ze de markt, om vervolgens hogere tarieven te eisen.”
- Zijn er in Leiden zorgaanbieders die structureel verlies leiden, maar met een “oorlogskas” van investeerders en eigenaren in stand worden gehouden?
- Deelt het college de analyse van Richard Janssen dat dit – bewust of onbewust – ertoe kan leiden dat niet-commerciële organisaties uit de markt gestoten worden?
- Is het college bereid om regelmatig te rapporteren over de financieringsstromen in de jeugdzorg, bijvoorbeeld tegelijkertijd met de P&C-cyclus?
Bronvermelding
- Follow the Money (18 september 2021). Geldstromen in jeugdzorg voor het eerst inzichtelijk na groot data-onderzoek door Follow the Money. https://www.ftm.nl/artikelen/jeugdzorg-waar-bleven-de-miljarden
Noot voor de pers (niet voor publicatie)
Voor nadere inlichting over deze Schriftelijke Vragen kan contact op worden genomen met Thijs Vos, duo-raadslid van Partij Sleutelstad: 06 38 96 71 96, t.vos@gemeenteraadleiden.nl.
Antwoorddatum: n.v.t.
Nog niet beantwoord.