Participatie – Het piept en het kraakt in Leiden

Onafhankelijk onderzoek naar participatie

Met schriftelijke vragen van Partij Sleutelstad als startschot, riep de voltallige gemeenteraad het college op om in gesprek te gaan met de buurtverenigingen. Hoewel het college zich niet herkent in de klachten en kritiek, zegde zij wel toe om te proberen het contact te herstellen. Daarnaast besloot de gemeenteraad per motie om een onafhankelijk onderzoek naar participatie uit te voeren.

Eind december heeft het college een onderzoeksopzet voorgelegd aan de Raad, dat begin 2021 van start zal gaan en begeleid zal worden door een begeleidingscommissie vanuit de Raad.

Als het aan Partij Sleutelstad ligt moet in dit onderzoek ook nadrukkelijk aandacht worden besteed aan andere, gerelateerde problemen die bij participatie spelen: de lage maat waarin burgers daadwerkelijk invloed krijgen in participatie en het feit dat participatietrajecten steeds slecht een klein deel van de burgers betrekken. De opkomst is doorgaans zeer klein en de deelnemers zijn vaak geen afspiegeling van de Leidse bevolking (zowel inhoudelijk als qua achtergrond).

Daarnaast vindt Partij Sleutelstad dat in het onderzoek ook nadrukkelijk burgers en andere gesprekspartners bij participatie dienen te worden betrokken. Dat dit bij het opstellen van het onderzoeksopzet niet is gebeurd is een gemiste kans en dat de buurtverenigingen niet eens geïnformeerd schijnen te zijn is ronduit kwalijk.

Bemiddeling tussen college en wijkverenigingen leidt niet eens tot een agenda

Eind 2020 hebben er pogingen tot gesprekken plaatsgevonden tussen het college en de buurtverenigingen. Daarvoor had het college een onafhankelijke mediator in de arm genomen. Zonder succes: Het lukte nog niet eens om tot een gezamenlijke agenda te komen. Agendapunten vanuit de buurtverenigingen werden door de mediator afgewezen en de door de buurtverenigingen ervaren problemen konden niet eens besproken worden. In plaats daarvan mocht het gesprek (enkel) gaan over vragen als “wat betekent luisteren?”

De mediator werd al snel zelf bron van conflict; op een eigen agendavoorstel van de buurtverenigingen werd naar het schijnt niet eens gereageerd door het college. Dat laatste was reden voor de buurtverenigingen om het geplande gesprek te annuleren, waarna de gemeenteraad van zowel het college en de buurtverenigingen brieven ontvingen met twee verschillende uitleggen over de voortgang van de gesprekken.

Blame game

Het CDA heeft naar aanleiding van die ontwikkelingen een rondvraag gesteld aan wethouder Ashley North in de commissie Leefbaarheid en Bereikbaarheid op 10 december 2020. De wethouder moest op veel van de vragen – die niet van te voren waren toegestuurd – het antwoord schuldig blijven en legde de verantwoordelijkheid volledig bij de buurtverenigingen. Zonder enige reflectie over haar eigen rol en verantwoordelijkheid. De buurtverenigingen beschuldigen op hun beurt de wethouder en mediator van vooringenomenheid en het selectief informeren van de Raad.

Partij Sleutelstad is verbijsterd dat het niet eens mogelijk bleek om tot een gezamenlijke agenda te komen. Het oogt alsof sprake was van eenrichtingsverkeer. Om opheldering over de feiten te krijgen hebben wij een set schriftelijke vragen aan het college gesteld: Wie heeft de mediator geselecteerd? Waarom konden de ergernissen van de buurtverenigingen niet besproken worden? Waarom heeft het college tot vandaag niet gereageerd op het agendavoorstel van de buurtverenigingen? Waarom zijn de buurtverenigingen niet geïnformeerd en geraadpleegd over het onderzoek naar participatie? Wat gaat het College anders doen?

Nieuwe kans in 2021

In het nieuwe jaar gaat het college opnieuw een poging doen om het contact met en vertrouwen van de buurtverenigingen te herstellen. Partij Sleutelstad hoopt dat het College lessen heeft getrokken uit het falen van de eerste poging en zal de ontwikkelingen kritisch blijven volgen.

Word vervolgd…

Update (8 januari): Inmiddels heeft er een eerste gesprek tussen het college en de buurtverenigingen plaatsgevonden. Daarmee is een eerst zet gezet in het herstellen vertrouwen, zonder dat dit nog heeft geleid tot concrete stappen. Vraag blijft waarom het überhaupt een half jaar heeft moeten duren om tot een eerste gesprek te komen.