Partij Sleutelstad wil opheldering over de totstandkoming van het participatierapport: ambtenaren spreken over prullenmanderen rapport

Over anderhalve week bespreekt de gemeenteraad het rapport “Participatie in Leiden ontleed”. Uit nieuwe informatie, door een WOB-verzoek openbaar geworden, blijkt dat oorspronkelijk sprake was van een veel kritischer rapport. “Het oude rapport is naar de prullenmand verwezen,” zo valt te lezen in correspondentie tussen ambtenaren. Het rapport is vervolgens met nauwe betrokkenheid van de gemeente, maar zonder wederhoor met anderen, herschreven. Het heeft er de schijn van dat de gemeente inderdaad de leidende partij was. Partij Sleutelstad wil dat de onderste steen boven komt en heeft daarom vragen gesteld aan het college over de rol van de gemeente bij de totstandkoming van het rapport, het in strijd met de wet opschorten van WOB-termijnen en het onjuist informeren van de gemeenteraad.   

Afgelopen zomer publiceerde Platform31 een rapport over participatie in Leiden. Dat was opgesteld op verzoek van de gemeenteraad nadat acht buurtverenigingen de samenwerking met de gemeente hadden opgezegd. Sinds het verschijnen van het rapport is er veel over te doen geweest. Zowel binnen als buiten de gemeenteraad heeft discussie plaatsgevonden over de mate waarin het rapport voldoende onafhankelijk was  en of de methodologische kwaliteit op orde is. Daarbij is onder andere aan de kaak gesteld dat het concept-rapport – dat een veel kritischer toon had – op verzoek van de gemeente en zonder wederhoor van anderen volledig is herschreven;  een stelling die door het college op beantwoording van eerdere technische vragen nadrukkelijk is betwist

Om duidelijkheid te verkrijgen is in juni door een aantal betrokkenen een WOB-verzoek ingediend, wat er toe heeft geleid dat op 14 september honderden documenten en mails openbaar zijn gemaakt inzake de totstandkoming van het participatierapport. Het belangrijkste opgevraagde stuk, het concept-rapport zelf, is hierop echter uitgezonderd.

Concept-rapport verdwijnt in de prullenmand

Uit de WOB-stukken blijkt dat in de loop van mei een concept-rapport werd aangeleverd door Platform31, waar vanuit de zijde van de gemeente kritisch en met teleurstelling kennis van werd genomen: “We zijn geschrokken van de redeneerlijn en onderbouwing. Zowel methodisch, als analytisch, als redactioneel is het concept-rapport onder de maat. En niet conform wat is beloofd in de offerte.”  Het concept-rapport was daarnaast zeer kritisch c.q. negatief over de rol van de gemeente bij de geëvalueerde participatietrajecten, zo wordt in de reactie op het rapport geschreven dat: “Toonzetting is buitengewoon negatief, suggestief en doorspekt van een vijandbeeld t.a.v. de Gemeente.”  In correspondentie tussen het onderzoekbureau en de gemeente wordt aangegeven dat er veel op het spel staat.

Naar aanleiding van de reactie van de gemeente wordt het rapport herschreven, of zoals het binnen de ambtelijke organisatie werd beschreven: “Het oude rapport is naar de prullenmand verwezen.” Er wordt afgesproken dat de nieuwe casusbeschrijvingen binnen een week aan de gemeente worden voorgelegd, terwijl met anderen geen wederhoor wordt gehouden. Dat geldt ook voor de door de gemeenteraad ingestelde klankbordgroep. Daarnaast wordt het onderzoeksteam uitgebreid met een Statenlid die vanuit zijn functie gevoel heeft voor politieke kwesties waarbij veel op het spel staat. Het heeft er daarbij alle schijn van dat bepaalde aanbevelingen (participatiestress, waak ervoor dat participatie de versneller van ongelijkheid wordt) uit de koker van de ambtelijke organisatie komen.

Opschorten van het WOB-verzoek

Door een betrokkene bij de casus Verdamstraat is eind juni een WOB verzoek ingediend. De WOB-wet verplicht gemeentes om deze binnen uiterlijk acht weken te behandelen. De eigenlijke deadline lag daarmee op 24 augustus 2021, ruim voor de behandeling van het rapport in de commissie LB op 9 september. De gemeente heeft echter op eigen initiatief, zonder instemming van de indiener en daarmee in strijd met de wet de start van de WOB-termijn opgeschort naar 19 juli. Zo is ook namens de gemeentesecretaris op 25 augustus vastgesteld bij behandeling van de klacht van de WOB-indiener hieromtrent.

Door het illegitiem opschorten van de WOB-termijn viel de deadline pas na de commissievergadering waarvoor de inhoudelijke bespreking van het participatierapport geagendeerd stond. De gemeente heeft daarmee niet alleen de WOB-wet overtreden, maar op deze wijze is ook de democratische controle door de gemeenteraad omzeild: de door de commissie verzochte stukken zijn hierdoor namelijk pas op 14 september – vijf dagen na de inhoudelijke bespreking van het participatie-onderzoek in de commissie – met de raad gedeeld.

De gemeenteraad is bovendien feitelijk onjuist geïnformeerd over de gang van zaken rond het WOB-verzoek. Op 9 september heeft het college de commissie bericht  dat de stukken niet gedeeld konden worden omdat de WOB-termijn pas op 14 september zou eindigen, daarbij wordt bovendien gesteld dat de indieningsdatum 19 juli was. Op dat moment was namens de gemeentesecretaris echter al vastgesteld dat de indieningsdatum niet 19 juli, maar 29 juni was.

Partij Sleutelstad verwacht opheldering en wil dat het college met een feitenrelaas komt over de totstandkoming van het rapport. Duidelijk moet worden wat de betrokkenheid van het college was. Bovendien moet er inzage komen in het concept-rapport. Op 9 november wordt het participatierapport in de gemeenteraad besproken: Dan zal het college ook de gang van zaken moeten verantwoorden.

Lees hier de vragen van Partij Sleutelstad en hier een overzicht van de feiten.