LEAD: College legt inspraak en bezwaren burgers naast zich neer; PS keurt handelswijze college af

24-06-2021: Na een lange strijd heeft een raadsmeerderheid van D66, GroenLinks, PvdA en VVD definitief ingestemd met het extreme hoogbouwproject LEAD: de bouw van drie woontorens van 60, 85 en 115 meter aan de Willem de Zwijgerlaan. De torens zijn een aantasting van de leefbaarheid, géén oplossing voor de woningnood en in strijd met de eigen regelgeving van de gemeente Leiden. Partij Sleutelstad heeft zich steeds verzet tegen dit plan en stond in 2019 in de bres voor een referendum. Dat mocht niet baten: het college heeft het plan nu ondanks alle bezwaren van omwonenden toch doorgedrukt. De handelswijze van de coalitie verdient slechts afkeuring.

Het LEAD-project heeft een lange voorgeschiedenis: in 2019 keurde de gemeenteraad de nota van uitgangspunten LEAD goed nadat de door PS gesteunde referendumaanvraag onverhoopt de ondersteuningsdrempel van 5.000 handtekeningen net niet haalde. Ook toen al was Partij Sleutelstad nadrukkelijk tegenstander van dit plan, net als veel andere oppositiepartijen: de extreme hoogte ondermijnt de zichtlijnen, het vergroot de verkeersdruk, voldoet niet aan de parkeerbehoefte van bewoners, zet druk op de voorzieningen in de omliggende wijken en is onvoldoende duurzaam.

Aan hoogbouw boven de 70 meter zitten bovendien inherent veel nadelen: grotere risico’s op brand, is minder duurzaam en de kosten per vierkante meter nemen bij hoogbouw boven de 70 meter sterk toe. De Leidse hoogbouwvisie stelt daarom ook een duidelijke grens: hoogbouw is slechts tot 70 meter toegestaan. Ook de landelijke wetgeving behandelt dit als een aparte categorie. Met LEAD schuift de gemeente dus ook haar eigen regels opzij en toont zich daarmee een onbetrouwbare overheid.

Sindsdien is het er niet beter op geworden: De torens blijken binnen de 100% lethaliteitsgrens van een hogedruk-gasleiding te liggen. Bij calamiteiten is er daarmee een relatief grote kans op het ontstaan van een fakkelbrand en een hoog risico op honderden dodelijke slachtoffers. Daar komt bij dat de brandweer van buitenaf niet hoger dan 40 meter kan komen en branden dus van binnenuit moet blussen. Het college zelf schrijft hierover in de ter inzage liggende stukken dat: “de toekomstige bewoners van het plangebied en in het bijzonder van de woontorens dienen op de hoogte gebracht te worden van de in de omgeving aanwezige risicofactoren…”

Uiteraard is ook Partij Sleutelstad een voorstander van het tegengaan van de woningnood, maar met LEAD wordt dat niet bereikt. Zoals eerder aangehaald is extreme hoogbouw vooral duurbouw, terwijl we in Leiden juist vooral sociale huurwoningen en betaalbare koopwoningen nodig hebben. Bovendien is het ook zonder extreme hoogbouw mogelijk om aan de bouwopgave te voldoen.

Bij de behandeling van het bestemmingsplan hebben Partij Sleutelstad en andere oppositiepartijen geprobeerd alsnog bij te sturen met moties en amendementen om LEAD alsnog te laten voldoen aan de eerder voorgeschreven energieneutraliteit (CHENG), het inperken van de verkeersgevolgen voor de buurt, de hogedrukleiding of de torens zelf te verplaatsen zodat LEAD buiten de 100% lethaliteitszone vallen, het waarborgen van voldoende sociale huurwoningen, betaalbare starterswoningen en parkeerplaatsen en het bevorderen van recycling. Tot wezenlijke aanpassing leidde het niet. 

Motie van afkeuring van het participatietraject

In 2019 kaartten we al aan dat de inspraak in dit project ondermaats was. De gemeente heeft dit aan de projectontwikkelaar overgelaten, maar dit is een aanfluiting geworden. Tijdens dit participatieproces mocht niet meegesproken worden over de zaken die er echt toe doen, zoals het aantal woningen, de hoogte en het aantal parkeerplekken. Het heeft zelfs de schijn dat projectontwikkelaar Red Company BV getracht heeft de participatie te manipuleren. En van kwaad is het tot erger geworden: Ondanks dat de inzagelegging van het bestemmingsplan  op een erg ongelukkig moment werd georganiseerd, zijn er door burgers maar liefst 182 zienswijzen ingediend. Afgezien van enkele details is er niets gedaan met alle terechte bezwaren van omwonenden. Een cartoon in het Leidsch Dagblad vatte het passend samen.

Duidelijk is dat de participatie puur voor de procedure was en geen enkele invloed kon en mocht hebben op de plannen van het college. Daarmee wordt in strijd met het bestuursakkoord en de regels van behoorlijk en betrouwbaar bestuur gehandeld. Dat verdient slechts afkeuring. Samen met Leiden Participeert en de SP hebben we daarom een motie van afkeuring ingediend over de handelswijze van het college.

Uiteindelijk werd het bestemmingsplan met 27 tegen 10 stemmen goedgekeurd. Voor omwonenden staat nu alleen nog een weg naar de rechter open.