Zachte landing voor Cultuurfonds: Partij Sleutelstad wil voldoende budget voor Leidse makers vrijspelen

Het stadsbestuur trekt de stekker uit het Cultuurfonds. Partij Sleutelstad is van oordeel dat het cultuurfonds de Leidse cultuursector veel heeft gebracht en dat het wegbezuinigen daarvan pijnlijk is. In de afgelopen gemeenteraad heeft Partij Sleutelstad daarom samen met de SP en ChristenUnie een voorstel gedaan om het budget voor makers en culturele initiatieven op peil te houden en een voorstel van D66 gesteund om het cultuurfonds niet zonder meer af te schaffen.

Leiden kent sinds 2006 een Cultuurfonds en was daarmee trendsetter. Het Cultuurfonds is een onafhankelijk fonds met als doel het aanjagen en ondersteunen van kunstenaars, makers en culturele instellingen. Dat bestaat enerzijds uit een cultuurmakelaar die de verbinding legt tussen culturele initiatieven en instellingen en anderzijds uit (co)financiering van makers en culturele initiatieven. Hieruit zijn onder andere het Leiden International Film Festival en de Museumnacht uit voortgekomen.

In eerste instantie werd het fonds gezamenlijk gefinancierd door de gemeente, Fonds 1818 en de Kamer van Koophandel. Deze laatste twee partijen hebben echter enkele jaren geleden hun financiële stopgezet, waardoor alleen de gemeentelijke bijdrage van €230.000,- resteert. Door de wegvallende inkomsten is de verhouding tussen geld dat naar overhead en dat naar makers en initiatieven gaat steeds schever geworden. Tegenwoordig ongeveer twee derde van het budget naar overhead-kosten.

Een recent evaluatierapport concludeerde dat het Cultuurfonds de stad veel heeft gebracht, maar dat het niet wenselijk is om op dezelfde voet verder te gaan. Geadviseerd werd om óf het budget significant uit te breiden óf om het Cultuurfonds af te schaffen en onder te brengen binnen de gemeente. In dat laatste geval zou het samengevoegd moeten worden met de gemeentelijke subsidies voor makers. Nu is het vaak zo dat makers zowel geld van de gemeente als van het Cultuurfonds ontvangen en daarbij twee loketten moeten langsgaan.

Bezuiniging

Met het evaluatie-rapport in de hand heeft het college gekozen voor optie 2: afschaffing van het Cultuurfonds. Daarbij kiest het stadsbestuur er echter voor om niet alleen in overhead te snijden, maar ook het geld voor makers grotendeels weg te bezuinigen. Met het vrijvallende budget financiert het college de gemeentelijke ambities op het vlak van Fair Pay en energie-compensatie en een extra investering van €90.000,- per jaar in de Lakenhal, waarmee zij extra depot-ruimte kan huren.

In de Lakenhal zijn afgelopen jaren al miljoenen belastinggeld geïnvesteerd. Raadslid Eli de Graaf: “Het gros van de schilderijen dat in het depot ligt komt er nooit uit. In het hele land is de ontwikkeling dat musea ontzammelen. Wij stellen dit bedrag liever beschikbaar aan makers dan aan schilderijen die hun hele levensduur liggen te verstoffen.”

De Graaf heeft daarom samen met de SP en de ChristenUnie een voorstel geschreven om deze €90.000,- beschikbaar te stellen voor makers. Daarmee kan de bezuiniging op makers worden afgewend en krijgt het cultuurfonds een zachte landing: netto zou er zelfs meer geld bij komen.

Partij Sleutelstad gaat verder niet zonder meer akkoord met de opheffing van de cultuurfonds. Voorwaarde is dat het geld dat beschikbaar is voor makers gelijk blijft en dat we onder streep niet meer geld kwijt zijn aan overhead. Een voorstel van D66 met een vergelijkbare strekking hebben we daarom gesteund.

Er waren meer voorstellen: Negen moties werden er in totaal over het Cultuurfonds en de financiering van de cultuursector ingediend. Partij Sleutelstad heeft sommigen hiervan gesteund en anderen vanwege de financiële dekking niet. Het voorstel van PS, SP en CU werd helaas afgewezen; een voorstel van de PvdA om €50.000,- voor makers beschikbaar te stellen werd wel afgenomen. Dat voorstel werd overigens vanwege de financiële dekking niet door Partij Sleutelstad gesteund.

Structurele problemen

Het debat bij de Kaderbrief ging vooral over het Cultuurfonds. Partij Sleutelstad ziet dat er ook structurele problemen zijn rond de financiering van de cultuursector. Het geld wordt nu niet altijd eerlijk verdeeld. Iets wat onlangs werd aangekaart door verschillende kleinere cultuurorganisaties, zoals Stadsgezelschap PS|Theater, bij het horen van insprekers. Partij Sleutelstad vindt dat daar goed naar gekeken moet worden.

Tegelijkertijd is Partij Sleutelstad geen voorstander van het verder opplussen van het totale budget voor cultuur. Op dit moment gaat er al 23 miljoen euro belastinggeld naar cultuur en erfgoed. Dat is meer dan dat er aan sport, veiligheid, energiearmoede en zelfs autobereikbaarheid wordt uitgegeven. Extra geld zou wat ons betreft eerst naar zorg, veiligheid, armoedebeleid en lastenverlichting moeten gaan. Er moet wat ons betreft dan ook vooral naar de verdeling binnen het programma cultuur gekeken worden.