Verkiezingsprogramma 2018

Waar u als burger weer zeggenschap krijgt en gehoord wordt! 
Partij Sleutelstad is de enige lokale partij. Als lokale partij hebben wij géén verplichtingen aan een landelijke partij. Wij zijn een onafhankelijke politieke partij, opgericht door een groep actieve burgers met verschillende achtergronden en culturen, die verontrust waren door een aantal verslechterende ontwikkelingen in deze stad. 
​Wij zijn gemotiveerde mensen, met idealen, maar ook met een praktische aanpak. Ons doel is de schijndemocratie in Leiden aan te pakken en te  voorkomen dat de lokale overheid keer op keer over de de eigen bevolking heen walst. 
Partij Sleutelstad staat voor het weer luisteren naar de burger, ook buiten de verkiezingen om en niet alleen 1 x per 4 jaar. Uw stem telt weer mee!  
Dat willen wij o.a. bereiken met een regelmatig, online, stads- of wijk-referendum, op de website van de gemeente. Dit wordt al jarenlang in een aantal andere landen succesvol in de praktijk gebracht. 


Waar staat Partij Sleutelstad voor :
Wij willen dat burgers weer gehoord worden en meer zeggenschap krijgen over zaken die hen direct aangaan.
Wij willen de Leidse identiteit koesteren. 
Wij zijn solidair met mensen, die het om welke reden dan ook, moeilijk hebben.
Wij willen een ruimer sociaal beleid en meer aandacht voor armoedebestrijding.
Wij vragen meer aandacht voor veiligheid en een betaalbare woning voor iedereen.
Wij zijn voorstander van een specifiek beleid gericht op jongeren en senioren.
Wij vragen meer aandacht voor duurzaamheidsmaatregelen.
Wij willen meer aandacht voor het belang van sport in de samenleving.
Wij vinden dat een fusie met de regiogemeenten noodzakelijk is.
Wij willen lagere lasten en het terugdringen van de bureaucratie.
Wij willen een stad waarin de burger centraal staat en het voor iedereen prettig wonen en werken is.

Speerpunten per beleidsterrein

1. Nieuwe democratie
Regelmatig stads- of wijkpeilingen;
Invoering van volksinitiatief en burgerpeilingen;
Het referendum laagdrempeliger maken.
2. Parkeren en middenstand
Herziening parkeerbeleid, o.a. 2 uur vrij parkeren in winkelgebieden;
3. Woningbouw
Meer betaalbare sociale huurwoningen;
Meer nieuwbouw in de middenklasse;
Bestrijden verkamering.
4. Verkeer en veiligheid
Maatregelen voor verhogen veiligheid in het verkeer.
5. Milieu
Faciliteer energiebesparing;
Niet bezuinigen op groen in de wijk;
Maatregelen op gebied van duurzaamheid in de planologie en de bouw.
6. Zorg en samenleving
Geen bezuinigingen in de zorg;
Instellen van een coach voor wonen en zorg, seniorenmakelaar, ideeënmakelaar en conflictmakelaar.
7. Jongerenbeleid
Voer een actief beleid gericht op jongeren. Voorkom dat jongeren in de fout gaan.
8. Politiebeleid
Terugdringen bureauwerk, meer politie zichtbaar op straat.
9. Armoedebestrijding
Opkomen voor verdrukten in de maatschappij.
10. Fusie in de regio
Maak serieus werk van fusie met de buurgemeenten:
Leiderdorp, Oegstgeest, Zoeterwoude en Voorschoten.
11. Onderwijs, sport en cultuur
Zorg voor een veilige schoolomgeving;
Herinvoeren zwemles op school;
Faciliteer het behoud van de traditionele sportcultuur van de diverse verenigingen;
Meer aandacht voor de grote Leidse kunstenaars in het stadsbeeld
Onderhoud en koester de Leidse identiteit!

In Leiden hebben we al sinds jaar en dag een eigen referendumverordening met een eigen ambtelijke referendumcommissie. Daar wordt natuurlijk VEEL TE WEINIG gebruik van gemaakt en dat is een van onze speerpunten. Partij Sleutelstad wil u het Leidse referendum dus juist teruggeven: niet eens per 10 jaar, maar zoals u overal op onze website kunt lezen: eens per maand, digitaal, op de website van de gemeenteraad, die daartoe 1 tot 3 (soms misschien 4 of 0) voor de burgeres belangrijke en aansprekende agendapunten aanwijst, die de maand daarna in de gemeenteraad behandeld gaan worden. Zaken waar u zich als burger bij betrokken voelt, die u en uw leefomgeving raken, op stads- of op wijkniveau. Soms een juridisch bindend, raadplegend referendum, soms een adviserend, indicatief, raadgevend referendum . Maar in elk geval wordt u steeds gehoord, er wordt hopelijk zelfs voldoende naar u geluisterd, en zo niet voldoende of altijd, dan straft u de betreffende politieke partijen de volgende keer bij de verkiezingen weer af. Dus zal de zittende politiek wel eieren voor zijn geld gaan kiezen…

 ​ZWITSERLAND
Voor degenen die niet geloven dat dit systeem zou kunnen werken: in Zwitserland gaat dit al vele tientallen jaren zó goed, dat de bevolking zich heel betrokken voelt bij de eigen leefomgeving en gemeenteplannen, en de opkomst bij gewone verkiezingen zelfs van 50% naar 85% is gestegen. Klik hier voor meer details.

RAADGEVEND OF RAADPLEGEND
Een”raadgevend” referendum is veel bewerkelijker dan een raadplegende peiling van de gemeenteraad. Dit kan namelijk niet maandelijks worden gehouden want hiervoor is het ophalen van duizenden handtekeningen nodig. Beide digitale peilingen kunnen plaatsvinden op de website van de gemeenteraad. De landelijke referendum-perikelen van dit moment zijn overigens geen gevaar voor het lokale referendumstreven. De gemeente heeft haar eigen referendum, maar gebruikt die eigenlijk bijna nooit en zeker niet voor de frequente referenda, zoals wij dat willen.

BURGEMEESTERS(HER)VERKIEZINGEN
Bij de referenda horen overigens ook de verkiezing maar zeker ook de herverkiezing van de burgemeester. Het eerste heeft al eens eerder in Leiden plaatsgevonden en dat pakte goed uit met burgemeester Henri Lenferink, terwijl zijn tegenstander het later slecht deed in Katwijk… Helaas hebben we als Leidse burgerij niet de kans gehad om onze waardering voor de burgemeester uit te drukken en hem ook weer democratisch een tweede en derde termijn te bezorgen. Die heeft hij weer ondemocratisch van de provincie (namens de koning, maar kent die Lenferink zo goed?) gekregen.

On-line referenda en de effectievere ambtelijke organisatie
De ambtelijke organisatie van Leiden moet in staat zijn om in ieder raadsperiode kritisch naar zichzelf te kijken. Zelfregulering is heel belangrijk. De afgelopen raadsperiode is daarbij veel misgegaan. Wethouders maakten grote fouten, keer op keer, en konden blijven zitten. Ook het door ons voorgestelde permanente on-line-referendum zal in hoge mate bijdragen aan het efficiënter maken van het bestuur en vergroten van democratie en zelfcontrole. Wij willen af van de huidige schijndemocratie. Dit referendum zal conform de wet niet bindend mogen zijn (want de gemeenteraad blijft verantwoordelijk en daarin willen wijzelf ook ter uitvoering van de referendumresultaten en ter controle ervan zitting hebben), maar wel met klem adviserend oftewel dwingend. Want geen bestuurder en/of fractie zal de wil van de bevolking aan zijn of haar laars kunnen lappen zonder daarmee politiek zelfmoord te plegen en bij de volgende verkiezingen afgestraft te worden!

Hoe?
Anno 2014 is het technisch heel goed mogelijk dat de stemgerechtigde burger door middel van het internet zijn mening ventileert over de te nemen belangrijke politieke besluiten. Daar bestaan in binnen- en buitenland zelfs al allerlei systemen voor.
Wat eerder goed werkte, hoeft tegenwoordig niet meer de juiste manier te zijn. Er moet altijd worden gekeken naar wat er in de huidige tijd beter kan (crisis? oplossingen?). Bureaucratie en verstarring moeten worden tegengegaan. Waar nodig zal het ambtenaren-apparaat hier en daar moeten afslanken of efficiënter worden heringedeeld. De afstand tussen ambtenaar en burger moet verdwijnen.
De regionale, intergemeentelijke en internationale samenwerking moeten bevorderd worden (Leiden universitaire “Stad van Kennis”). Bijvoorbeeld grensoverschrijdende economische samenwerking en stedenbanden. Er moet extra versterking worden bevorderd van een van ’s werelds meest innovatieve industriegebieden: het Leiden Bio Science Park met in de toekomst tienduizenden werknemers). De ambtelijke organisatie mag niet te los komen te staan van de samenleving en de politiek.
Klantvriendelijkheid is een vereiste. Er moet voldoende aandacht zijn voor de dagelijkse en de praktische problemen en vragen van de burgers. De ambtenaar zal ook nar de burgers in de wijken mooeten komen en niet alleen andersom. Er dient permanent naar gestreefd te worden om specifiek geschikte medewerkers voor bepaalde functies bij de gemeente te vinden. Het is daarom belangrijk om meer jongeren op te nemen in de gemeentelijke organisatie. Bestaand personeel moet gestimuleerd worden tot betere scholing en ontplooiing. PS wil meer investeren in de kwaliteit van het ambtelijk personeel, waardoor minder van buiten behoeft te worden ingekocht( minder uitbesteden): interim-consultants zijn veel te duur en kennen Leiden niet goed…! Er moeten goede arbeidsvoorwaarden zijn en die mogen geen belemmering zijn voor het aantrekken van goed personeel.
Het permanente adviserende on-line referendum dat wij voorstellen, geeft de burger veel meer stem in het besturen van zijn eigen stad en zal zeker ook bijdragen aan een efficiënter contact tussen kiezer en gekozene, tussen uitvoerende (ambtenaar) en burger; en dus ook aan een efficiënter ambtenarenapparaat. Empirische studies tonen het aan: meer directe democratie betekent ook efficiëntere overheidsdiensten. Met veel “bijvangst”. Zo blijkt in Zwitserland de vuilnisophaaldienst het goedkoopst te zijn in de steden die de meeste directe (referendum-) democratie hebben en waar dus de betrokkenheid van de burger het grootst is ! De oorzaak van dit op het oog vreemde verschijnsel is simpel: in een directe democratie worden politici en bestuurders, maar daarmee ook verantwoordelijke beleidsambtenaren , afgerekend op de resultaten en op hun daden in het algemeen. Ze zijn gedwongen zich te richten op de problemen die in de ogen van en dus voor de burger het meest urgent zijn. Burgers houden daarnaast niet van verspilling van overheidsgeld, gemeenschapsgeld, dus hún geld.
Actiepunten

• Meer zelfregulering in de ambtelijke organisatie.
• Meer doorstroming
• Minder bureaucratie, meer transparantie
• Meer jongeren in de ambtelijke organisatie
• Minder inhuren van externe bureaus
• De gemeente kent geen ”gouden handdrukken”
• Betekent efficiëntere overheidsdiensten

ONLINE SAMENWERKING VAN GEMEENTE EN BUURT VOORKOMT EENZAAMHEID(bron: nieuwsbrief “Binnenlands Bestuur”) Maarten van der Velde 16 feb 2018
 
Wie samenwerkt aan de buurt helpt de buurt te verbeteren én bouwt tegelijkertijd aan zijn buurtnetwerk. Dat voorkomt eenzaamheid over 10 jaar. Gemeenten kunnen de wederopbouw van het buurtnetwerk aanjagen door participatie online te organiseren.
Vrijwel elke gemeente wil de burger dichterbij halen en heeft daarvoor wijkregisseurs of gebiedsambassadeurs aangesteld. Deze verbinders merken echter vaak dat zij trekken aan een dood paard. De rest van de organisatie is bezig de begrotingsdoelstelling te halen, ziet participatie als vertragend of verprutst het proces door politiek gekonkel of goedbedoelde een-tweetjes. Dat is jammer want gemeenten missen daardoor kansen. De wederopbouw van het buurtnetwerk kun je niet afdwingen, maar wat is ongedwongener dan online mee te denken over die nieuwe fietsroute of de herinrichting van je straat?

Door een stevige discussie over een parkeerprobleem in mijn eigen buurt merk ik dat ik inmiddels vele buurtgenoten een beetje ken. Dat voelt fijn: ik groet vaker mensen op straat omdat ik die, aanvankelijk online en inmiddels ook offline herken of heb gesproken. Dat sterkt mij in het vertrouwen dat als ik straks oud ben ik minder snel zal vereenzamen. Een van die buurtgenoten woont alleen in een appartement en houdt nu mijn tuin bij omdat ze dat leuk vindt. Als zij straks een keertje hulp nodig heeft kan ze uiteraard op mij rekenen. Pas als je het meemaakt begrijp je hoe een dergelijk proces werkt. Bekend maakt bemind. Dat voorkomt eenzaamheid over 10 jaar.

Gemeenten verstrekken de laatste jaren veel meer informatie en lijken daardoor transparanter geworden maar van een dialoog, laat staan van een transparante discussie tussen bewoners over hun buurt is nog maar in weinig gemeenten sprake. Terwijl: in een tijd waarin we het allemaal drukker hebben dan ooit: wat is er logischer dan bewoners hierin online 24/7 te faciliteren?

‘Bewoners moeten zelf met initiatieven komen, wij faciliteren alleen’, zo klinkt het vaak. De angst fouten te maken en hiervoor online te worden gestraft lijkt er voor te zorgen dat gemeenten huiverig zijn participatie online te organiseren. Jammer, want ook tijdens een verprutst proces leren bewoners elkaar kennen; en fouten kun je weer goedmaken. Daarbij komt: online participatie leer je niet uit een rapport maar door het te doen.

Een goed participatieproces begint vaak met een vraag: ‘Beste bewoners, de gemeente krijgt signalen dat de parkeerdruk bij jullie te hoog is, hoe ervaren jullie dat?’. Zo faciliteer je de discussie tussen bewoners onderling. Eerst melden zich vaak de klagers, daarna komen meestal ook de positieve geluiden aan de oppervlakte. Zo worden bewoners zich bewust van de verschillende meningen in hun buurt én ze leren elkaar geleidelijk iets beter kennen.

In elke relatie geldt: hoe meer je met elkaar praat, hoe beter je elkaar begrijpt. Hoe meer we in onze buurt communiceren, hoe meer vertrouwen en samenwerkingsbereidheid er zal zijn. Gemeente kunnen dit proces aanjagen door de discussie tussen bewoners te faciliteren en aan te jagen. Dat voorkomt eenzaamheid in de volgende generatie. Het verbeteren van het vertrouwen burger-gemeente is een mooie spin-off.

Maarten van der Velde is stedenbouwkundige, docent gebiedsontwikkeling nieuwe stijl voor SBO en oprichter van BUURbook.nl, platform voor de buurt.

Het verkeer en de veiligheid zijn vaak letterlijk en figuurlijk “struikelblokken” in Leiden. Wegen en kruisingen kunnen gevaarlijk zijn, stoplichten inefficiënt en soms riskant voor voetgangers of fietsers. Er zijn de laatste tijd chaotische kruisingen aangelegd: bv Breestraat/ Gangetje/ Rapenburg/ Korevaarstraat.
Wegdekken, verlichting en fietsstroken en -paden zijn te vaak figuurlijk het slachtoffer van bezuinigingen of slecht of wegbezuinigd onderhoud, met het risico van slachtoffers ten gevolge. Scooters op fietspaden geven grote onveiligheid. Voor nadere uitleg van deze punten, zie hieronder:
Partij Sleutelstad wil de problemen op de rotonde aan de Rijnsburgerweg hoek Wassenaarseweg aanpakken door een fietstunnel aan te leggen. Momenteel gebeuren helaas er veel ongelukken op de rotonde , soms met dramatische afloop. Door een fietstunneltje aan te leggen zijn de problemen definitief voorbij. Automobilisten die willen afslaan, hebben dan zicht op en geen last van fietsers, die daar vaak scholieren zijn; maar ook de fietsers hebben geen last van automobilisten, die geen voorrang willen verlenen aan de fietsers of niet in de “dode hoek” kunnen kijken.
Partij Sleutelstad wil ook de problemen bij de Lammerschansweg, hoek De Sitterlaan aanpakken. Er gebeuren dagelijks ongelukken op dit kruispunt, vooral tijdens schooltijd. Vaak moeten schoolkinderen lang wachten om over te steken, wat vaak tot gevolg heeft dat ze grote risico’s gaan nemen. Partij Sleutelstad zou graag willen zien dat daar een rotonde wordt aangelegd voor een veilige doorstroming. Een ander scenario is dat ook hier een fietstunnel wordt aangelegd.
Op dit moment hebben fietsers het ook zwaar te verduren op de brug aan de Rijnzichtbrug tussen de Morsweg en een van Leidens uitvalsroutes: de Haagweg. Gevaar voor de aan alle kanten overstekende fietsers en de langsrazende auto’s . Partij Sleutelstad zou graag zien dat er een tweezijdig fietspad aangelegd wordt.
Zomaar een greep uit de verdere aandachtspunten op dit gebied:

• Rondom veel scholen zou de wegen- en verkeerssituatie geherstructureerd moeten worden
• Op straatverlichting, vooral op donkere fietspaden langs onverlichte doorgaande wegen mag niet bezuinigd worden, zoals nu hier en daar gebeurt.  (risico van verblind worden en van het pad raken!)
• De PS is voor herinvoering van de knipperbol
• Veel fietspaden in de stad zijn slecht bestraat. Zij bevatten bijvoorbeeld regelmatig losse tegels, waar geen gemeentescout naar kijkt en die met de dag en week, soms maand, onopgemerkt blijven en dus in groeiende mate gevaar voor vallen opleveren
• Terwijl daarop kennelijk bezuinigd wordt, worden elders opeens ogenschijnlijk perfecte stukken weg opgebroken, soms gedurend onnodig lange tijd. Is daar wel budgetcontrole? De verkeersafwikkeling met hekken is dan vaak chaotisch met soms ’ s nachts gevaarlijke situaties. Is daar wel controle van de overheid? Nee, het is de vrije werking van de markt-economie die hierop wordt losgelaten en de aannemer mag het zelf allemaal regelen. Deze taken horen bij de verkeerspolitie en mogen niet worden overgelaten aan het ondeskundige personeel van de wegenbouwers.
• Sommige kruispunten zijn goed beveiligd met stoplichten, maar die hoeven echt niet dag en nacht aan te staan, wat nog te vaak gebeurt.  Andere kruispunten hoeven zelfs helemaal geen stoplicht te hebben, zoals een landelijk onderzoek en symposium onlangs lieten zien. En nog weer andere kruisingen zouden best wat meer regulering kunnen gebruiken. Overigens is de afstelling van de stoplichten zelf belabberd: niet aangepast aan de momenten van de dag, vaak onnodig lange of eenzijdige wachttijden aan enkele zijden.
• Wanneer komen er nou eindelijk eens fietsvriendelijke verkeersdrempels? De zijkanten kunnen best lager of helemaal afgevlakt… Denk daarbij dan aan kleine kinderen die al dan niet met hun ouders van school komen !
• Vooruitlopend op  eventuele herinrichting van de Breestraat tot winkelwandelgebied mogen daar elektrische bussen rijden in plaats van stinkende en gevaarlijk fijnstof producerende voertuigen op fossiele brandstof, vooral diesels. Misschien kunnen zelfs na die herinrichting heel langzaam rijdende electrobussen daar worden toegelaten en de klanten van de centrum-winkels daar droppen en afvoeren.
• Stoplichten zijn in Leiden inconsequent geregeld en slecht afgesteld. Soms staan elkaar kruisende verkeersstromen zó krap op elkaar afgesteld, dat dit vaak tot bijna-ongelukken leidt. Wanneer worden stoplichten nu eindelijk eens door onafhankelijke deskundigen goed “doorgemeten” en goed afgesteld?
• PS en Fietsberaad: fietsstroken veel te smal
• Fietsers moeten op de rijbaan een fietsstrook van minstens 1,7 meter krijgen. Met die maatregel wil de Partij Sleutelstad samen met het landelijk Fietsberaad een einde maken aan de wildgroei aan oplossingen die ook de gemeente Leiden voor de fietser en scooteraar heeft bedacht. Als voor een ruime fietsstrook geen ruimte is, dan maar liever helemaal geen scheiding voor de afzonderlijk weggebruikers. Een fietsstraat zou een alternatief kunnen zijn.
• Smalle fietsstrook onveilig
  Wegbeheerders willen graag iets doen voor fietsers, maar vaak is het woekeren met de ruimte. Dat heeft geleid tot een grote variatie aan fietsstroken, variërend van vijftig centimeter tot twee meter breed, constateren CROW-Fietsberaad en de Leidse PS (Partij Sleutelstad) . Samen met adviesbureau Ligtermoet & Partners inventariseerde het Fietsberaad welke eisen je zou moeten stellen aan fietsstroken. Want die verscheidenheid aan oplossingen is onduidelijk voor de weggebruiker en vaak ook onveilig. Als de fietsstrook te smal is, kunnen fietsers van de weg worden gedrukt. Het Fietsberaad en de PS in Leiden willen dat nader onderzoeken met videoanalyses.
  Het is in Leiden op veel belangrijke, dus drukke, doorgaande wegen (bijvoorbeeld Morsweg, Breestraat, Hooigracht, Noordeinde, weg langs Kopermolen) tegenwoordig levensgevaarlijk om te fietsen. Vooral voor “gewone fietsers”, al dan niet met hun kinderen en zo’n op zich al gevaarlijke bak voorop, oudere fietssters enz. Dit vooral ten gevolge van hard rijdende scooterbrommers en sportfietsers, uitwijkende of over de streep rijdende auto’s enz. Zie ook onze passages over fietsen: op onze websitepagina’s “Standpunten” . Het sluit ook aan bij de in de grote steden thans voorbereide maatregelen tegen scooterbrommers op de fietspaden. Gewoon: helm op en de rijbaan op.
  Er zit er een blinde vlek in de richtlijnen voor weginrichting. De regel is dat op gebiedsontsluitingswegen (50-kilometerwegen) het fiets- van het autoverkeer wordt gescheiden door middel van een fietsstrook van minstens twee meter of een vrijliggend fietspad. In smalle woonstraatjes – 30-kilometergebieden – moet je niks doen, daar komen de weggebruikers er samen wel uit, aldus de onderzoekers. Het probleem is het grote grijze gebied dat daartussen zit. De wegen die te druk zijn voor 30 kilometer , waar fietsers behoefte hebben aan een eigen plek op de weg, maar die te smal zijn voor een brede strook. Wij zijn voor de 30 km zone in de gehele binnenstad en de gehele Herenstaat.
  Automobilist : aanpassen
  Probleem is ook dat weginrichters van oudsher de auto als uitgangspunt namen. ‘In het verleden werd gezegd dat voor auto’s 2,5 tot 3 meter nodig is, de rest is voor fietsers. Door die weginrichting verwachten automobilisten dat een fietser zich aan zijn eigen gebied houdt, maar als dat gebied te klein is, wordt de fietser weggeduwd. PS en het Fietsberaad draaien het liever om: stel de fietser voorop, zorg voor ruimte om met twee fietsen naast elkaar te rijden ( 1,7 meter ) en laat de automobilist zich aanpassen. Liever een auto die af en toe voorzichtig over de fietsstrook moet rijden, dan een fietser die de autoweg op wordt gedwongen.
  Alternatief: de fietsstraat !
  Een alternatief kan de fietsstraat zijn, die langzaam oprukt in Nederland. Straten waar de fietser het voor het zeggen heeft en de auto te gast is. Die ontwikkeling, het afbakenen van ruimte voor fietsers, is niet meer te stoppen, zeggen de onderzoeker. ‘We zijn ons er steeds meer van bewust dat je fietsers niet in hoekje weg moet drukken.’
  Leiden is op zich een redelijk fijne stad voor fietsers, maar sommige straten zijn levensgevaarlijk – zeker als er ook nog bussen rijden zoals in de Breestraat en het Noordeinde. De Hooigracht heeft een slecht bestraat, hier en daar versmald of door bomen en winkelende passanten gevaarlijk fietspad.
  Die 1,7 m moet waar mogelijk worden ingevoerd door jaarlijks een accres op het budget voor fietspaden en het zo toegroeien naar een hoger begrotingsplafond. Onze eigen Leidse minister Melanie Schultz von Hagen wil nog niet aan de plannen van Amsterdam en Rotterdam voor het verbannen van scooterbrommers naar de rijbaan. Maar de VNG (Ver.Ned.Gemeenten) dringt nu aan op meer zelfstandig beleid voor 100.000+ gemeenten. Dus ook Leiden. Dit standpunt geldt ook voor verkeersveiligheid. De G4 willen trouwens nog veel meer eigen beleid ten koste van provincies en het rijk, maar zoals gewoonlijk weet Den Haag moeilijk om te gaan met het afstoten van nu nog centrale beleidstaken.
  BEHALVE NATUURLIJK ALS ZE DAARMEE ZOUDEN KUNNEN BEZUINIGEN…! ! (zoals bij WMO, zorg enz.)

​PS wil een soort langzame tram (lightrail) of een colonne langzame elektrische hop-on-hop-off bussen, die om en om, om de 5 minuten, in 1 richting tegelijk gaan rijden. Langs de transferia en de nieuwe parkeergarages aan de buitenkant van stad en centrum door een middenbaan in de Breestraat (2 stops). Veilig en milieuvriendelijk. Dat worden dan tevens weer de aloude en zeer gemiste regio-verbindingen van Leiderdorp/Alphen naar Oegstgeest/Katwijk/Noordwijk en terug, evenals naar Zoeterwoude/Zoetermeer/Den Haag/Voorschoten. Wij willen dus eigenlijk…de nostalgische Blauwe en de Gele Tram terug… Binnenstad, middenstand en fietsen worden dan weer een stukje aantrekkelijker.

Ruimte en regio: sociale huur en bouw in de knel
Inhoud van deze pagina:
1. Sociale huur in de knel: de rol van gemeente en corporaties
2. Fluitketelpolitiek: stop de ghettovorming!
3. Leiden, de wijken en de regio: ruimtelijke ordening
4. Ons voorstel: huurkoopwoningen
5. Wat doen we tegen en met de leegstand?
6. Werk voor Jan RAP en zijn maten…
7. De concrete actiepunten

1. Sociale huur in de knel
De rijksoverheid wil graag marktwerking voor de sociale huur en daarom maakt zij het de sociale woningcorporaties (in Leiden: Ons Doel, de Sleutels, Portaal en SLS/DUWO) erg moeilijk. Zo wordt er een verhuurdersheffing opgelegd die maar liefst 1,7 miljoen bedraagt. Hoe gaan de vele plaatselijke en landelijke corporaties die opbrengen? Natuurlijk, wat ze al hebben gedaan: stoppen met of temporiseren van nieuwbouw, dus daarin niets of bijna niets meer investeren. Dat betekent minder werkgelegenheid in de bouw. Corporaties gaan ook huren verhogen, woningen van de sociale naar de geliberaliseerde duurdere huurklasse brengen. Ook gaan ze steeds meer van de sociale voorraad uitverkopen. Kortom: de huurder is de klos en de “wachtlijst-bewoner” ook. Immers, ook de sociale woonvoorraad wordt kleiner! Dat is tevens slecht nieuws voor de architecten (o.a. verenigd in het RAP), aannemers, werknemers, en starters op de woningmarkt voor lagere midden-inkomens. Alles zit vast en het aantal faillissementen, de werkloosheid, de huren en de wachttijden lopen alleen maar op.
De huurders van Leiden ijveren bij monde van de drie grote Leidse huurdersorganisaties al jaren voor de betaalbaarheid, beschikbaarheid en kwaliteit van huurwoningen in de Leidse agglomeratie ten behoeve van huishoudens met een laag inkomen of een laag middeninkomen (tot ca. € 43.000 bruto per jaar). Het overgrote deel van die huishoudens is niet in staat om een woning te kopen en aangewezen op de voorraad sociale huurwoningen. Het zal u niet zijn ontgaan dat de sociale huursector onder grote druk staat. Door ernstige incidenten van wanbeleid en ‘extreme spending’ door enkele rotte appels in de mand (niet in Leiden) heeft de sector als geheel ten onrechte een slechte naam gekregen en wordt door de Haagse politiek streng aangepakt. Financiële middelen worden afgeroomd en het werkterrein wordt ingeperkt. Veel gehoord is de kritiek dat de woningcorporaties zijn soms losgezongen van hun oorspronkelijke doel, namelijk het huisvesten van huishoudens met een laag inkomen en bijzondere doelgroepen. De belangenbehartiging door de ooit sterke maar door gebrek aan geld in 2016 opgeheven Leidse huurders-koepel FHLO is onmogelijk gemaakt door een besluit van de gemeenteraad van jaren geleden om de toen nog bestaande en keihard noodzakelijke subsidie stop te zetten in de gedachte dat de woningcorporaties dit wel zouden overnemen. Dit laatste was echter niet het geval. Wel betalen zij elk hun “eigen” individuele organisatie, maar de samenwerking en het daarvoor inhuren van professionele ondersteuning is er tegenwoordig helaas niet meer bij ! Subsidiëring door de gemeenschap, dus door de gemeente,  is in deze periode van steeds wisselend, steeds ingewikkelder, dreigender en bedreigender rijksbeleid dus van levensbelang voor vele tienduizenden huurders in Leiden ! Wij willen dus dat de raad de subsidiëring van de FHLO weer herstelt! De Partij Sleutelstad stelt zich mét de FHLO op het standpunt dat bovengeschetst beeld van het terugverdienen van de aan de corporaties opgelegde Verhuurdersheffing niet, of niet in gelijke mate, voor alle woningcorporaties geldt. Erger is dat de maatregelen vooral de huurders treffen en de rijksheffing een soort verkapte huur-belasting is. Door bezuinigingen en inkomensafhankelijke huurverhogingen (van 1,5 tot 6,5 % !) ten behoeve van de verhuurdersheffing, moeten zij meer gaan betalen voor steeds slechter onderhouden woningen. Door de beperking van het investeringsvermogen van de corporaties worden er weinig nieuwe huurwoningen gebouwd en door verkoop en liberalisatie door die corporaties neemt de voorraad van sociale huurwoningen alleen maar af.
Onlangs kwam ruim in het nieuws dat huurders, gemeente en woningcorporaties in Den Bosch een huuralarm afgaven: op dit moment leeft 26% van de Bossche huurders onder de armoedegrens en bij ongewijzigd beleid zal dat in 2018 37% zijn. Voor Leiden is geen vergelijkbaar onderzoek gedaan, maar er is geen reden om aan te nemen dat de cijfers significant zullen afwijken. Partij Sleutelstad is in het bezit van een rapport van een onderzoek dat de Nederlandse Woonbond heeft laten uitvoeren door RIGO Research en Advies BV. In dit rapport, dat heel Nederland omvat, worden de cijfers uit Den Bosch bevestigd. Nog een belangrijke en schokkende conclusie uit het rapport is dat investeringsmaatregelen om de energieprestaties van huurwoningen te verbeteren door extra huurverhogingen, bij de meeste corporaties niet door de huurders worden terugverdiend. Afgesproken was met de landelijke koepel van woningbouwcorporaties Aedes dat er een woonlastenwaarborg zou komen. Die hield zelfs in dat de huurders van woningen met verbeterde energie-prestaties (bijv.door isolatie of zonnepanelen) er altijd minimaal iets op vooruit zouden gaan…
Zoals gezegd, staat de sociale huursector dus zwaar onder druk. Op 17 september jl. stuurde minister Blok van Wonen en Rijksdienst een brief naar de Tweede Kamer, waarin hij zijn visie omtrent de hervorming van de woningmarkt uiteenzet. Naast vele opmerkelijke maatregelen die voor huurders vaak ongunstig zullen uitpakken, schetst de minister ook zijn visie op de uitbreiding van de rol van de gemeenten ten opzichte van de woningcorporaties. Zo schrijft hij: “Uitgangspunt vormt de verplichting voor woningcorporaties om met hun werkzaamheden naar redelijkheid bij te dragen aan het gemeentelijk volkshuisvestingsbeleid, wat in principe uitmondt in (prestatie)afspraken tussen de gemeente en de corporatie. Voorwaarde daarbij is dat de gemeente beschikt over een vastgesteld volkshuisvestingsbeleid of overzicht van door corporaties te verrichten activiteiten, afgestemd met andere gemeenten (zie p. 11-12). “  Op gemeentelijk niveau is inmiddels in het najaar van 2013 een reeks voorbereidende besprekingen gestart tussen gemeente, corporaties en huurders (vertegenwoordigd door de niet-gesubsidieerde FHLO en de HBE) om tot zulke prestatie-afspraken te komen. De gemeenteraad is met verschillende raadsleden vertegenwoordigd en heeft ook in dit opzicht de komende zittingsperiode dus een belangrijke taak voor de huursector. Onder andere door druk te leggen op de Leidse corporaties om de huur voor de onderste groepen in de samenleving niet te blijven verhogen.
In Leiden werd door huurders, corporaties en gemeente eind 2012 de Nota Wonen vastgesteld, maar gezien de snelle veranderingen van het rijksbeleid en de economische omstandigheden, verdient dit document actualisering. De eerste mogelijkheid om daar vorm aan te geven zijn de nieuwe prestatieafspraken. De samenwerkende huurdersorganisaties HBV, HBE en de HOOD hebben samen met raadsleden van politieke partijen, het gemeentebestuur en de woningcorporaties een aanvang gemaakt met het overleg over nieuwe prestatieafspraken. Zij hebben ten bate van de verkiezingen een manifest geschreven aan de partijen om de mening van de politiek te vernemen over de sociale woonsector zodat de kiezers zich daar ook een mening over kunnen vormen. Wij hebben onze visie dus hier vastgelegd in dit verkiezingsprogramma, daarin de mening van de huurdersorganisaties grotendeels overgenomen en zo kan de kiezer dit meewegen in zijn stemgedrag.
Stop met fluitketelpolitiek!
Zo langzamerhand is door het huidige huisvestingsbeleid en toewijzen van woningen ghettovorming ontstaan. Dat heeft ertoe geleid dat er in toenemende mate spanningsvelden zijn in de wijken, vooral tussen buren en tussen groepen jongeren onderling.
Door een goed spreidingsbeleid te voeren voorkom je deze problemen zo veel mogelijk. Er ontstaan dan geen witte en zwarte woonwijken meer en geen elite en arme wijken. Het huidige beleid doet de ketel overlopen en ergens zal er stoom moeten worden afgeblazen.
Zeker moeten we ghettovorming voorkomen ! Spreiding door de sociale woningbouwcorporaties vindt door het huurbeleid hier en daar al wel plaats, maar helaas worden er geen sociale woningen aangeboden aan het Rapenburg of in de Professorenbuurt. Of in Amsterdam in de grachtengordel. Te duur gewoon. De rest is tegenwoordig best aardig gemengd. Toch zijn er problemen in de wijken door te eenzijdige samenstelling. Maar als je de scheefwoners nu door rijksmaatregelen ook uit die wijken gaat laten jagen en, wat de VVD eigenlijk wilde maar waar o.a. de huurdersorganisaties in de nieuwe gemeentelijke Nota Wonen een stokje voor hebben gestoken, n.l. de sociale woningbouw naar buiten, ja zelfs naar de randgemeenten verplaatsen om meer middenklasse in de stad te krijgen, dán ben je inderdaad met ghettovorming bezig. Met vorming van satellietsteden zoals rond Parijs of Cairo. Ook een gevaar voor met name de Merenwijk, de Hoven en andere delen van Noord en Zuid-West, omgeving Diamantplein. We moeten het wel voor de toekomst bewaken . Het toewijzingsbeleid van de corporaties zal dus door de gemeente goed gestuurd en gecontroleerd moeten worden.
Ruimtelijke ordening, wijken en regio
Wij zijn van mening dat veel van de problematiek in de ruimtelijke ordening, nieuwbouw, renovaties, sloop en verbouw, de wachtlijsten, toewijzingsbeleid, spreiding van huurders en bijzondere doelgroepen, en het creëren van interregionale woonwijken (zoals Valkenburg Rijnfront) regionaal dus grensoverschrijdend interlokaal moeten worden opgelost. Dus in overleg en met belangen-compromissen. Dus niet iedere gemeente zijn eigen beleid (“eigen volk eerst”) binnen zijn eigen grensjes… Daarom ook willen wij een fusie van de 4 buurgemeenten. Wij willen voorts voorkomen dat de sociale huurwoningen in de wijken te duur worden voor de verdrukte en bedreigde minima-groepen. Buiten de gemeentegrenzen mogen straks geen wijk-ghetto’s met eenzijdige samenstelling komen, wanneer de lagere inkomens van binnen de “Leidse Grachtengordel” steeds ietsje naar buiten opschuiven. Een monocultuur per wijk, iets dat in Leiden hier een daar al zichtbaar is en waarvan we nu de uitwassen sterk willen gaan indammen (zie onder veiligheid, drugshandel enz.).

NIEUW VOORSTEL P.S.: “Huurkoopwoningen”
Mét de wethouder vinden wij ook dat er in Leiden ( “Kennisstad”) meer woningen voor midden-inkomens moeten komen. Corporaties hebben daartoe 10% ruimte voor de thans te liberaliseren woningen. In de praktijk blijkt dat koop voor deze groepen meestal onmogelijk wordt gemaakt door het vaak absurd strenge hypotheek-beleid van de banken, terwijl er toch zoiets als een Nationale Hypotheek Garantie is. De gemeente, wetenschappelijke bedrijven en universiteit zouden in voorkomende gevallen bemiddeling, garanties of garantie-leningen moeten kunnen geven. De PS stelt voor dat partijen aan tafel gaan zitten om voor de vastzittende hypotheekmarkt een oplossing te creëren. Ook stelt de PS een systeem voor waarbij een aspirant-koper op de startersmarkt, die wegens (nog) te laag salaris een “groei-hypotheek” kan krijgen of een deel-hypotheek voor bijvoorbeeld het casco van het huis, terwijl aan de verkopende corporatie een deel-huur wordt betaald voor de rest, bijvoorbeeld de grondprijs. Een soort huurkoop dus eventueel. De gemeente zou volgens sommige door ons benaderde corporaties eventueel ook bereid moeten zijn , de erfpacht door de corporatie te laten afkopen. De grondprijzen zijn in Leiden overigens wel érg hoog en ook daar zou wellicht iets van kunnen worden afgeboekt om de patstelling op te heffen en de woonmarkt voor de door de wethouder zo vurig gesteunde middengroep los te trekken…

Leegstand kantoren en winkels
1. kantoren en scholen
Wij dringen al geruime tijd aan op het bestrijden van de leegstand van kantoren en scholen. Gemeentelijke en particuliere gebouwen. In Leiden staat 15,7% van de kantoor- en school-gebouwen leeg! Er moeten dan ook geen vergunningen meer worden gegeven voor nieuwe kantoorbouw, noch door vastgoedmakelaars, noch door overheden. Er is voldoende, nee, er is voor de komende 10 jaar een forse overvloed aan fonkelnieuwe kantoorruimte en er komt in deze crisistijd en door bijvoorbeeld faillissementen dagelijks alleen nog maar meer bij…! Iets dat wij ook willen voorkomen met speciale maatregelen. Ook is de leegstand veroorzaakt doordat grote vastgoedbeleggers steeds maar de kans kregen om naar believen nieuwe kantoorcomplexen te bouwen en de oude leeg achter te laten. Mét een paar Leidse groepen (zoals het RAP) vinden wij dat de lege kantoren moeten worden omgebouwd: om het tekort aan studenten-kamers en -appartementen en tijdelijke bewoning door gastmedewerkers van de universiteit of van internationale bedrijven in Leiden (Estec, Heeremac, Bio Science Park enz enz.) weg te werken. In Amsterdam is er al een aantal mooie voorbeelden van hergebruik, o.a. een starters-verzamelgebouw , een outlet-gebouw en een studentenhotel. Maar ook startende kleine bedrijfjes, statushouders, en zzp-ers kunnen hier volgens ons een al dan niet tijdelijke stek vinden.
Desnoods moeten jarenlang leegstaande kantoorcomplexen worden onteigend en gesloopt ten bate van nieuwe stadsplanologie.
2. winkels
Ook de leegstand in winkelpanden is ons een zorg… Overigens vinden wij de toenemende leegstand in de stad niet alleen een aanfluiting voor het oog en dus het toerisme, maar vooral een bron van sociale en psychische ellende bij failliete winkeliers en hun families. Dat betekent ook vaak schuldhulpverlening en bijstandverstrekking door… de gemeente ! De PS vindt dan ook dat de gemeente zou moeten kijken of in sommige “op het randje” situaties er een systeem van tijdelijke leningen, starthulpsubsidies, garanties voor bankleningen of andere hulp mogelijk kan zijn om deze ellende voor slachtoffer én gemeentekas te voorkomen, mits de firma perspectief had en heeft. PS bepleit ook 4 uur gratis parkeren in winkelgebieden.
R.A.P.
Partij Sleutelstad is van mening dat het Rijnlands Architecten Platform in al deze ontwikkelingen en overleggen op het gebied van stedebouw en ruimtelijke ordening betrokken moet worden. De bij het RAP en de gemeente welbekende sociale kleurenkaart kan gehanteerd worden voor het ontwerpen van een evenwichtig stedelijk gebied. Geen steenwoestijnen meer en geen opofferen van de laatste groene longen rond de stad. Zie daarvoor verder het hoofdstuk over de Oostvlietpolder elders op deze website. Ook de Leidse Denktank kan een rol vervullen, naast uiteraard de Leidse Milieuraad, de stichting Energiek Leiden, SLS/DUWO, de sociale wooncorporaties, zorginstellingen en huurdersorganisaties. De reeks woondebatten in Leiden kunnen van tijd tot tijd een update, nieuwe inzichten en overleg opleveren. De gemeenteraad en het door ons voorgestelde vernieuwende referendumsysteem zullen daarbij het sluitstuk kunnen vormen.
Programma-acties

• Bovenstaande voorstellen, waar mogelijk en niet te technologisch van inzicht, voorleggen aan de Leidse burger en wel door middel van het door ons voorgestelde permanente of hoogfrekwente online referendum.
• Betrekken of blijven betrekken van diverse Leidse initiatieven bij het ruimtelijke ordenings-beleid: RAP, Milieuraad, Stadslab, Leidse Denktank, Ideëenmakelaar (voorstel van onze partij), huurdersorganisaties, corporaties, EnergiekLeiden, zorginstellingen, natuurbeschermingsorganisaties.
• Subsidie voor de noodlijdende maar wel steeds door de gemeente om advies gevraagde gespreks- en beleids-partners, de huurdersorganisaties in Leiden.
• Leegstaande kantoren ombouwen voor allerlei nieuwe doelen: studentenhuisvesting, bedrijfsverzamelgebouwen voor starters of outlet-acties, studentenhotels, zorghotels, gewone hotels of kort verblijf voor buitenlandse gast-medewerkers van universiteit en internationale bedrijven. Desnoods plaatsmaken voor nieuwe sociale woningbouw i.p.v. bouwen nieuwe steenwoestijnen of opofferen groene longen in of rond Leiden.
• Geen autowegen of andere milieubedreigingen door of vlak langs de Oostvlietpolder !
• Veel meer goed en cordiaal interlokaal overleg over planologische ontwikkelingen en/of woningtoewijzing.
• De gemeente moet bij wooncorporaties een spreidingsbeleid bevorderen (in Prestatie Afspraken) van bepaalde groepen over de verschillende wijken van de stad en daarmee en met goede planologie (zie hoofdstuk Ruimte en Regio) ghettovorming en onveiligheid in buitenwijken en satelliet-wijken tegengaan.
• Gemeente en corporaties moeten een systeem ontwikkelen van Huurkoopwoningen. Erfpacht en grondprijzen moeten ter discussie staan
• De gemeente moet, samen met banken, een systeem ontwikkelen om door de crisis met sluiten bedreigde maar valide en perspectiefrijke winkels te redden: garantieleningen, bemiddeling naar banken enz..
• Als zoals in Den Bosch ongeveer 26% van de sociale huurders onder de armoedegrens leeft, moet koste wat koste worden voorkomen dat de onderste regionen van de maatschappij ook in de sociale woningbouw de klos wordt door weer meer en hogere gemeentebelastingen en huurverhogingen boven inflatie (en jaarlijks verhoging óp verhoging). Dit moet zoveel mogelijk in de nieuwe Prestatie Afspraken worden bepleit en bevorderd, zoniet afgesproken.                                                                                                                                
• PS ziet niets in “Toekan-toren”                                                                          Partij Sleutelstad heeft zich als pleitbezorger voor meer (35% van nieuwbouwplannen) sociale woningbouw en het actief aanpakken van de veel te lange wachtlijsten, voorstander betoond van hoogbouw in en “inbreiding” van de stad. Maar alleen waar mogelijk en nóóit ten koste van groen, uitzicht, schaduw en licht,  van omwonenden, monumentale historische binnenstad, stads- en landschappelijk schoon. Waar het dus niet kan: Lorentzschool-locatie (in het zicht van de verkiezingen dus ingetrokken…), VijfMeilaan (locatie benzinestation), Merenwijk (in/naast het park), de Duwo-flat aan Waardgracht/Looiersplein en de 75 meter hoge Toekantoren. Waarom bouwt Dirkse niet hoger op de bedrijvenlocatie van de Rooseveltstraat, waarom plannen gemeente en projectontwikkelaar in de Merenwijk geen hoogbouw nabij de brandweer en de Gamma? En zo zijn er veel meer onschuldige plekjes te vinden… Er moeten  dus heel zorgvuldig plaatsen worden gekozen: op bedrijven- en industrieterreinen, langs wegen, kanalen en sporen e.d.                                                                                                         De buurtvereniging Rhijnhofweg (wijk Zuid) geeft zelf aan dat nieuwbouw in haar omgeving niet mordicus wordt afgewezen, maar wél het monstrueuze Toekanplan. De gekozen plek had volgens haar overigens niet alleen voor het monument, maar ook voor de bewoners van de Mies Ruthplaats en Valkenburgseweg niet slechter gekund. De ironie doet zich voor dat volgens geruchten de eigenaren van de grond oorspronkelijk naar de gemeente zijn gestapt met een plan voor een aantal stadsvilla’s, maar dat de gemeente aanstuurde op hoogbouw en wel notabene….vanuit de wens hier een ‘landmark’ te realiseren. Het oorspronkelijke kleinschalige plan zou zeker op instemming kunnen rekenen bij de omwonenden en zou bovendien de omgeving groen en open houden. De voor het eerst door de gemeente geuite wens tot het creëren van een “landmark”, lijkt het wijkcomité geen doel op zichzelf en zeker geen doel dat alle middelen heiligt. Partij Sleutelstad schaart zich achter een alternatief voorstel, om ten bate van de sociale woningbouw toch flink veel nieuwe woningen te realiseren. Dat kan dus door het plan te kantelen; het plangebied is groot genoeg om een appartementencomplex van vier à vijf lagen te realiseren met evenveel woningen als waarin de huidige toren voorziet (80-100). Sommige omwonenden is het daarnaast ook nog om de door hen verwachte extra verkeersdruk te doen, maar dat zal bij dat aantal woningen niet van overwegende aard zijn. Ook zal verlies aan groen niet geheel kunnen worden vermeden, maar dan wel elders worden gecompenseerd. Het wijkcomité verwacht wel een zucht van verlichting in Leiden-Zuid als de toren van de baan is.​                                                                                                                                             De Partij Sleutelstad is de enige lokale partij in Leiden en wij staan dus in principe achter de lokale belangen van de burgerij…

​Verbeteren drugsplan
Het opheffen van de drugsvrijezone rondom scholen en verplaatsen van de openingstijden van de coffee-shops, zoals nu is voorgesteld door de burgemeester, is geen oplossing. Inmiddels heeft de gemeenteraad beslist om over te gaan op het gecontroleerd en dus veiliger telen van eigen “Leidsche Wiet”. Dit kweek-plan willen wij alleen als de Raad ook direct het besluit neemt om een deel van de opbrengst te besteden aan onderzoek naar drugsverwante problematiek in ons eigen Leidse Bioscience Park.

Verbeteren van de Jeugdzorg
Geen geld meer investeren in falende zorg. Kijk naar de steeds weer opdoemende landelijke affaires waarbij de Jeugdzorg vanuit zijn ivoren torentje gezinsdrama’s niet heeft kunnen voorkomen…
Moet het beleid in de jeugdzorg wel op de huidige manier in stand worden gehouden, terwijl zich steeds meer misstanden voordoen? Onze jongeren moeten beter beschermd worden. Het zoveel mogelijk stimuleren van de bouw van Thomashuizen/Gezinshuizen/16+ huizen met goede begeleiding zou moeten worden gestimuleerd. Het is een huiselijke, levendige omgeving die veiligheid en ontwikkeling moet kunnen garanderen. Uiteraard is preventie boven escalatie te verkiezen. Gezinshulp bij opvoedingsproblemen moet blijvend gestimuleerd worden, maar dan moet wel steeds de vinger aan de pols worden gehouden en een probleemgezin niet te makkelijk worden losgelaten… 

Seniorenbeleid
Betreffende het ouderenbeleid wordt de een na de andere bezuiniging aangekondigd. En dat terwijl er fiks aan de seniorendoelgroep verdiend wordt in allerlei sectoren van de samenleving. Onze partij wil graag dat er rust komt in het seniorenbeleid, waardoor de senioren zich na een lang werkzaam leven beschut zouden mogen voelen. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning is geen pleister op de wonde, maar bittere noodzaak (zie ook het algemene hoofdstuk gemeentelijke zorgtaken dat hierover gaat).
Dus, om sociaal isolement te voorkomen mag men beslist niet bezuinigen op het taxi-vervoer. Wel zoveel mogelijk bevorderen van de vitaliteit door sport , spel (leuke activiteiten) en spirituele verrijking, bijvoorbeeld door cursussen en gesubsidieerde deelname aan cultuur-uitingen (toneel, muziek enz.). Buurthuizen openhouden.

PARTIJ  SLEUTELSTAD (PS) OP DE BRES VOOR  55+
 
De partij voor Nieuwe Democratie, en vooral directe democratie (stad- en wijk-referenda op de website van de gemeenteraad, invoeren Ideeënmakelaar e.d.) heeft een 70-plusser als lijsttrekker en besteedt veel aandacht aan de seniorenproblematiek.

1. De zorg, na het invoeren van de zorg-transitie door het Rijk en dus het over de muur kieperen van alle verantwoordelijkheden en te weinig begeleidende geldstromen, is een groot knelpunt. De WMO, de bezuinigde thuiszorg, de PGB-ellende en bijvoorbeeld ook de niet altijd functionerende wijkteams vormen een voortdurende “bron van zorg”
2. PS heeft al enkele jaren geleden als eerste politieke partij het benoemen van een onafhankelijke Leidse  Seniorenmakelaar voorgesteld, en die lijkt er met een door de raad aangenomen pilot eindelijk “op proef” te gaan komen. Partij Sleutelstad zal de uitvoering van dit voorstel nauwlettend gaan volgen en waar nodig (laten)  ingrijpen. De naam “Seniorenmakelaar”  is inmiddels vervangen door  “wooncoach” omdat deze figuur ook niet-senioren helpt in woonsituaties. Hij/zij zal als “oliemannetje” gaan functioneren tussen mensen in moeilijk oplosbare knelsituaties in hun huisvesting enerzijds en woningbouwcorporaties, het Woningnet, sociale en zorginstellingen anderzijds. Ook zorg-instellingen, die bij senioren “achter de deur” komen, zoals Radius en Libertas, zullen de wooncoach moeten assisteren.

Voorbeeld: een senior of senioren-echtpaar woont alleen en wil zelfstandig thuis blijven wonen. De woning is veel te groot of heeft teveel trappen, maar verhuizen gaat door huurverhoging “bij mutatie” teveel geld kosten. Anderzijds is het voor de woningbouwcorporaties of particuliere verhuurders interessant als er met woonlastengarantie wél verhuisd kan worden , want de vrijkomende grotere woning gaat bij mutatie altijd weer meer geld opleveren en maakt bovendien ruimte vrij voor bijvoorbeeld starters en andere woningzoekenden. Vooral in de sociale huursector, waar we hier wachtlijsten van 10.000 ingeschrevenen en 8 à 10 jaar wachtlijst kennen ! Maar ook bij particuliere verhuur en projectontwikkelaars. Bij de begeleiding van de op gang gekomen nieuwe  “verhuisketen” kan meteen een vervangende woonruimte op de begane grond en op locatie met goede en nabije voorzieningen (winkels, zorg, wijkteam, OV) gezocht worden. Ook kan de wooncoach bij net-verhuizen helpen met bemiddeling voor bijvoorbeeld aanpassingen in de woning, een zogenaamde “blijverslening” voor eerste maar wellicht niet als noodzakelijk door de gemeente vergoede verbouwing e.d.

1. PS wil het openbaar vervoer geschikter maken voor ouderen: betere routes, logischer en op ouderenvoorzieningen ingestelde haltes, lage instap enz.
2. Meer extra voorzieningen voor senioren, zoals ook voor  minimabeleid gelden: speciale voordeel-pasjes voor culturele en sociale evenementen. 

Het singelpark
Het fantastische volksinitiatief van het Singelpark wordt zwaar omarmd door Partij Sleutelstad. Het is een broodnodige, nee, ademnodige groene long tussen de stadskern en de stads-schil, voor beide dus van essentieel gezondheids- en recreatiebelang. Je gaat er straks ademloos naar kijken en van genieten… Er zijn echter nog wel een paar knelpuntjes inzake de onderdelen Ankerpark en Katoen/Lakenpark, die wethouder Paul Dirkse inzake bomen en inrichting in de communicatie met buurtplatforms heeft laten liggen. Het overleg is door hem zelfs gestaakt en gaat pas weer van start als een duur extern bureau zich daarover heeft gebogen…! Onnodig en ondemocratisch om de wijk-klankbordgroepen terzijde te schuiven ! Een uitstekend onderwerp dus voor een wijkreferendum, een van de speerpunten van Partij Sleutelstad ! Maar dat is niet het enige groene aspect van PS. Niet alleen zijn wij sterk geporteerd voor vergroening en klimaatmaatregelen, verduurzaming woningbouw, “ontgassing” (met gemeentesubsidie) en het behoud van groene sportvelden (en: niet méér kunstgras) en alle huidige parken, kinderboerderijen en volkstuincomplexen. Wij willen ondanks de erkenning van de noodzakelijke verdichting en inbreiding van de stad voor sociale en starterswoningbouw, geen woningbouw op groen of voor de neus en in het licht van bestaande woningen, geen hoogbouw pal naast groen en alleen hier en daar opgeven van een kunstgrasveld in een complex met fieldsharing door sportclubs. Leiden moet nu echt eens Kappen met Kappen en uit haar inmiddels ter compensatie van bomenkap ruim gevulde Bomenfonds veel meer vervangende bomen planten dan nu.  De achterlopende gemeentelijke compensatie van door gemeentelijke plannenmakerij verdwenen volkstuinen (500 van de 1800 !) moet ook versneld ter hand worden genomen. Verder behoren bij de klimaat-maatregelen het aan banden leggen van ongefilterde hout- en alles-verbranders (f-ijnstofalarm door het Longfonds en Milieudefensie), meer 40- en 30-km en oude diesel-vrije zones in de stad.


​KUNNEN VERDICHTING EN VERGROENING SAMENGAAN?

Partij Sleutelstad is al jaren in publicaties felle bestrijder van het “bomenbeleid” van de gemeente Leiden. De PS hanteert daartoe de strijdkreet “Káppen met kappen !”. Er schijnt op het Stadhuis een ziekte rond te waren die het beste omschreven kan worden als “dendrofobie” . Oftewel: “Oh, gossie, een boom? Weg ermee !”. Er moet volgens onze partij een speciale bomen-ambtenaar (liefst bioloog) worden aangesteld, langs wie alle besluiten en vergunningen  inzake mogelijk kappen, verplaatsen, behandelen of nieuw aanplanten van bomen moeten lopen.
Soms werd zelfs zonder vergunning door anderen gekapt, soms werden met slimme en schimmige besluitvorming door de gemeente zelf bomen weggehaald en niet vervangen. Men moet hierop voortdurend bedacht zijn. Voorbeelden: Rijnlandroute, Bio Science Park en omgeving (nestelende vogels bedreigd: uilen e.a  roofvogels), diverse straten en privéterreinen (vergunning??), Ankerpark-plan, Hooigracht-plan, De Kooi. Vergroening is daarom van essentieel belang, ook en vooral vanwege de klimaatverandering en volksgezondheid. Meer groen, ook recreatiegroen en vergroende daken (sedum !), niet het opheffen daarvan. Dus geen voetbalvelden en stukjes park opofferen aan woningbouw. Hoogbouw en verdichting (inbreiden van de stad) moeten we zeker , gezien de huidige wachtlijsten en schreeuwend tekort aan sociale en middenklasse-woningen (starters!) maar niet in de plaats van groen.
Verdichting kan dus hier en daar, met hoogbouw, mits deze de eventuele bewoners van al bestaande laagbouw/hoogbouw in de omgeving niet met schaduw en het wegnemen van licht hinder bezorgt. Zoals bij de hoogbouwplannen bij de Meelfabriek, aan de Vijf Meilaan, bij de Lorentzschool en in het park bij de Kopermolen. Er zijn stukjes industrieterrein of flat-wijken waar het kan, of andere plaatsen (langs spoor of kanalen enz.) waar het landschap en het uitzicht niet belemmerd worden.
Dus: verdichting? JA, soms !  Vergroening ? EEN MUST !! 

KAPPEN MET ONGEFILTERD HOUTSTOKEN

Houtstook is een groot en nog steeds snel groeiend probleem. Stoken van hout in open haarden en houtkachels geeft een grote verborgen overlast, vooral met het gevaarlijke fijnstof (zie ook elders deze site) en moet sterk aan banden worden gelegd en/of gefilterd. 
Meer dan een kwart van de Nederlandse huishoudens heeft een open haard of houtkachel, meer dan 30 % van de Nederlanders heeft last van houtrook van de buren en in 272 gemeenten kwamen de afgelopen twee jaar ruim 3000 meldingen binnen van houtrookoverlast, het topje van de ijsberg.  De fijnstofemissie door houtstook is de fijnstofemissie van het verkeer al voorbij. Ter vergelijking:  2 uur de open haard of vier uur de houtkachel laten branden, zorgt voor evenveel fijnstof  als een auto die van Brussel naar Wenen rijdt (ca. 1100 km).
Houtstook is zéér slecht voor de gezondheid. Volgens nieuw onderzoek is fijnstof die vrijkomt bij verbranding van hout, schadelijker dan fijnstof die vrijkomt bij diesel. En houtrook is twaalf maal schadelijker dan sigarettenrook (bij eenzelfde rookdichtheid). Naast fijnstof en het nog gevaarlijker ultrafijnstof komen bij houtstook nog allerlei andere gifstoffen vrij zoals PAK’s, VOS, dioxine, koolmonoxide en acroleïne. Al deze stoffen leveren een scala aan gezondheidsklachten op en zorgen voor een kortere levensverwachting.
Houtstook is niet duurzaam en brengt het klimaat grote schade toe. Bij de verbranding van hout ligt de uitstoot van CO2 per GJ bijna twee keer hoger dan de CO2-uitstoot die bij de verbranding van Gronings aardgas vrijkomt. Houtverbranding levert zelfs meer CO2-uitstoot dan steenkool!
Bomen hebben zoveel veel meer tijd nodig om te groeien, dan dat het duurt om ze op te stoken. De opname van koolstof uit CO2 gaat heel langzaam, terwijl bij houtstook een aanzienlijke hoeveelheid koolstof direct in de lucht komt als CO2. Roetdeeltjes komen zelfs op de Noordpool terecht en zorgen daar voor extra absorptie van zonlicht.
Het is dan ook niet houdbaar om subsidie te blijven geven op pelletkachels en biomassaketels 1,5.
De Rijksoverheid (ministerie van EZ) promoot pelletkachels en biomassaketels door het verstrekken van ISDE-subsidie2. Houtstook wordt in de campagne duurzame warmte3 namelijk aangemerkt als duurzame en schone energie. Het tegendeel is waar: houtstook is niet duurzaam, zeer vervuilend, zeer ongezond en slecht voor het klimaat. Uit onderzoek is gebleken dat een houtkachel ook nog eens 4 tot 6 keer meer uitstoot in de praktijk dan fabrikanten opgeven. In woongebieden levert dit vele ‘hotspots’ met hoge concentraties schadelijke stoffen, óók in Leiden.

• De gemeente Leiden neemt wel afstand van gas en olie als brandstof, bevordert wind- en zonne-energie, maar zou ook nadrukkelijk afstand moeten nemen van ongecontroleerde en ongefilterde biomassa(bij)stook, waaronder biomassacentrales en pelletkachels. Houtstook is ongezond en slecht voor het milieu. Zij zegt weliswaar wel dat biomassa invloed heeft op  luchtkwaliteit, maar zou het ook geen alternatief moeten laten zijn voor monumenten en bebouwing in de binnenstad, zoals zij elders in nota’s oppert.
• De gemeente Leiden geeft een bescheiden – vergoeding aan de wijkambassadeurs (blz. 7). De gemeente zou moeten kunnen sturen op het geven van adviezen. De gemeente zou de wijkambassadeurs moeten instrueren om geen pelletkachels en biomassaketels te promoten en adviseren bij het verduurzamen van woningen. 
• De gemeente wil via het Warmteplan aansluitingen op het warmtenet ( de zgn. “warmterotonde” met restwarmte vanuit de haven en industrie van Rotterdam ) verplicht kunnen stellen voor nieuwbouw. Op dezelfde manier zou de gemeente via de Warmtevisie moeten voorschrijven dat corportaies en porjectontwikkelaars bij nieuwbouw géén rookkanalen mogen aanleggen, naast dat ze geen gasaansluiting meer mogen hebben.

Los van de Warmtevisie zou een ontmoedigingsbeleid voor houtstook (houtkachels, pelletkachels, open haarden, tuinhaarden, vuurkorven, barbecues, fakkels) ontwikkeld moeten worden. Hierin kan gebruikt gemaakt worden van de Stookwijzer4. Sterk pleitbezorger van en denktank over deze punten is Milieudefensie Leiden.  Voor deskundige adviezen op dit gebied kan men terecht bij contactpersoon  Pieter de Krom , tel.nr. 06 551 00307,  leiden@milieudefensie.nl
LONGFONDS
Het Longfonds heeft in een brief aan alle Nederlandse gemeenten aangegeven dat houtrook ziek maakt en gezondheid het uitgangspunt zou moeten zijn van het gemeentelijk beleid tegen houtrook. Ze noemt als eerst te nemen maatregel tegen houtrook het stoppen van de landelijke subsidie op pelletkachels.
VOETNOTEN
(1. Longfonds: zie alinea hierboven)
2Investeringssubsidie Duurzame Energie
3https://www.milieucentraal.nl/duurzame-warmte/ schrijft:
“De Campagne Duurzame Warmte geeft een inzicht in de mogelijkheden om je huis op een duurzame manier te verwarmen en te zorgen voor warm water.”
“De campagne is een initiatief van het ministerie van Economische Zaken, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Greenpeace, de brancheverenigingen voor biomassaketels (NBKL), pelletkachels (Nbpi), warmtepompen (DHPA) en zonneboilers (Holland Solar), de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie, Stichting Duurzame Energie Prestatie Keur en voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal.”
4https://www.stookwijzer.nu/about
​
Het fantastische volksinitiatief van het Singelpark wordt zwaar omarmd door Partij Sleutelstad. Het is een broodnodige, nee, ademnodige groene long tussen de stadskern en de stads-schil, voor beide dus van essentieel gezondheids- en recreatiebelang. Je gaat er straks ademloos naar kijken en van genieten… Er zijn echter nog wel een paar knelpuntjes inzake de onderdelen Ankerpark en Katoen/Lakenpark, die wethouder Paul Dirkse inzake bomen en inrichting in de communicatie met buurtplatforms heeft laten liggen. Het overleg is door hem zelfs gestaakt en gaat pas weer van start als een duur extern bureau zich daarover heeft gebogen…! Onnodig en ondemocratisch om de wijk-klankbordgroepen terzijde te schuiven ! Een uitstekend onderwerp dus voor een wijkreferendum, een van de speerpunten van Partij Sleutelstad ! Maar dat is niet het enge groene aspect van PS. Niet alleen zijn wij sterk geporteerd voor vergroening en klimaatsmaatregelen, verduurzaming woningbouw, “ontgassing” (met gemeentesubsidie) en het behoud van groene sportvelden (en: niet méér kunstgras) en alle huidige parken, kinderboerderijen en volkstuincomplexen. Wij willen ondanks de erkenning van de noodzakelijke verdichting en inbreiding van de stad voor sociale en starterswoningbouw, geen woningbouw op groen of voor de neus en in het licht van bestaande woningen, geen hoogbouw pal naast groen en alleen hier en daar opgeven van een kunstgrasveld in een complex met fieldsharing door sportclubs. Leiden moet nu echt eens Kappen met Kappen en uit haar inmiddels ter compensatie van bomenkap ruim gevulde Bomenfonds veel meer vervangende bomen planten dan nu.  De achterlopende gemeentelijke compensatie van door gemeentelijke plannenmakerij verdwenen volkstuinen (500 van de 1800 !) moet ook versneld ter hand worden genomen. Verder behoren bij de klimaat-maatregelen het aan banden leggen van ongefilterde hout- en alles-verbranders (f-ijnstofalarm door het Longfonds en Milieudefensie), meer 40- en 30-km en oude diesel-vrije zones in de stad.

Sport
Gele kaart voor D’66 wethouder Dirkse, oftewel: waarschuwing ! Er mag beslist niet met voetbal gestopt worden op Boshuizen! Houd dat deel van de wijk deels groen: 1 of 2 van de 4 velden kun je na gedwongen fieldsharing gebruiken voor hoogbouw. De wijkjeugd gebruikt de velden ook: het hek is structureel open ! Nu dreigt de bloeiende doelgroep-club Gol Sport slachtoffer te worden van de met ridide ambtelijke regeltjes volgepropte gemeentelijke sport-Bijbel. Die heet “Sport Vitaal”. “Fataal” zullen ze bedoelen..! Vitaal wás de club, maar zogenaamd te klein. De traditionele en vitale Leidse sportclubcultuur wordt wéér de nek omgedraaid. Ten bate van bouwgrond..  Waar is LFC gebleven, waar Leidse Boys? Wat gaat er met FC Boshuizen gebeuren? GHC is ook al failliet, aan de Vliet. Waarom krijgen Leidse sportclubs geen subsidie? Het algemene beleid van D’66 om de Leidse voetbalclubs (en hetzelfde geldt voor turnen en andere sporten) te laten fuseren om bouwgrond en gebouwen te kunnen verkrijgen, moet echt een halt worden toegeroepen ! 

Behalve het negatieve beleid van twee achtereenvolgende D’66 wethouders voor sport, waarbij sportclubs, sportcomplexen en -zalen het slachtoffer werden en gaan worden, is er nog de uitbreiding van de Leidse topsport-accommodaties. Drie mooie en broodnodige sport-complexen plannen, maar beknibbelen op het geld. Aan de Vliet een grote schaatshal, maar ja, helaas in eerste instantie slechts een 250-meter baan,  dus ongeschikt voor wedstrijden en zelfs voor toptrainingen. Daar heeft de raad op het laatste moment gelukkig een ander besluit over genomen zodat in elk geval gestreefd  zal worden naar de 333-meter-baan. Da’s nog niet zeker en hangt dus van de bereidwilligheid van de buurgemeenten af, mede in de buidel te tasten. Dit is weer zo’n voorbeeld waarom PS pleit voor een fusie van vier à vijf buurgemeenten. Wél profiteren van de Leidse voorzieningen en infrastructuur, maar (op een enkele uitzondering na) niet meebetalen…  Die ijsbaan van 333-meter zou er gewoon moeten komen en als de buren niet meedoen, althans in financiering, moet Leiden maar een paar ton extra betalen. Hetzelfde geldt voor de topsport binnensporthal, waar Z&Z zijn basketbal-topsport beoefent. Moeilijk doen over 1000, 2000 of 3000 stoeltjes? Als compromis zijn het er nu 2000, maar dat is voor internationale wedstrijden dus te weinig.  

Onderwijs
Weekendschool prikkelt jongeren om over toekomst na te denken

Partij Sleutelstad wil voor kinderen en jongeren in een aantal wijken een nieuw fenomeen instellen om deze jongste categorieën van de Leidse bevolking niet al vroeg in hun leven op achterstand te zetten. Voor bijvoorbeeld de Slaaghwijk, Noord, Kooi, De Hoven, delen van Mors, Stevenshof, Zuidwest en Zeeheldenbuurt zou een weekendschool kunnen worden ingesteld. Daar leert de jeugd met veel plezier gedurende enkele uren op zaterdag of zondag van professionals allerlei aspecten van de maatschappij waar ze normaal op school helemaal niet over leren of mee leren omgaan en plannen.   
 
Op zondag naar school? Dat vindt de 12-jarige Kymmora Vrede geen probleem. Leuk juist. “Ik houd ervan om nieuwe dingen te leren.” Ze is een van de ongeveer 130 leerlingen van De IMC Weekendschool in Amsterdam Zuidoost en ze denkt dat ze later atrice wordt en in series en op Broadway gaat spelen….
Het is een opleiding van drie jaar, speciaal voor kinderen uit achterstandswijken. Ze gaan er elke week een paar uur naartoe. “De kinderen leren op de weekendschool de wereld kennen door de ogen van vakmensen”, zegt Heleen Terwijn, oprichter van de school.  De kinderen krijgen vakken als politiek, journalistiek, rechten, beeldende kunst en geneeskunde. Ze krijgen les van professionals: dokters, journalisten, rechters en ondernemers. Het doel is om ze met zoveel mogelijk beroepen te laten kennismaken.
De weekendschool ontstond twintig jaar geleden, toen uit onderzoek bleek dat kinderen uit achterstandswijken vaak geen idee hebben wat ze later kunnen worden. “Ik zag heel veel jongeren hun motivatie verliezen, omdat ze niets hoorden over wat ze met hun diploma zouden kunnen. En dat is ontzettend zonde”, zegt Terwijn.
De weekendschool is er in De Bijlmer voor kinderen van ongeveer 9 tot 12 jaar. Maar de Leidse PS wil dit uitbreiden tot 14 jaar. Veel leerlingen zijn enthousiast. “Ik doe nooit dit soort vakken en nu kan ik er wat meer over leren”, zegt een jongen. “En het helpt je ook later bij het kiezen wat je wil worden”, zegt een meisje in dezelfde klas.
In de afgelopen jaren doorliepen zo’n 2500 leerlingen alleen al in Amsterdam de weekendschool. Terwijn is blij dat veel oud-leerlingen willen doorgeven wat ze hebben geleerd. “Bijvoorbeeld als gastdocent op de weekendschool, als coach of jongerenbegeleider.”
Virgil Tevreden behoorde 20 jaar geleden tot de eerste leerlingen van de weekendschool. Hij begeleidt nu zelf jongeren in een achterstandspositie, door ze allerlei naschoolse activiteiten aan te bieden, zoals kickboks-training.   “Ik heb zoveel meegekregen op de weekendschool, dat is echt onbetaalbaar. Zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen. Je wordt daar geprikkeld om over je toekomst na te denken”, zegt Tevreden. “Dit is mijn manier van terugbetalen.”     
Twintig jaar na de start in de Bijlmer, zijn er nu ook IMC Weekendscholen in Rotterdam, Utrecht, Den Haag, Groningen, Tilburg en Nijmegen. Sinds kort wordt ook samengewerkt met het reguliere onderwijs. 
(bron: Nieuwsuur van 17 februari j.l.)
“Kinderen leren hier vaardigheden die ze hun hele leven kunnen gebruiken. Samenwerken, presenteren, een project bedenken van het begin tot het einde”, aldus Terwijn.                                                                                                                                   
De weekendschool is niet alleen een beroepsopleiding of de voorbereiding daarop, en een heel nuttige algemene oriëntatie op de maatschappij, maar ook een hele prettige sociale manier van jongeren onder elkaar om met elkaar en hun toekomst bezig te zijn. Gewoon ook een hele leuke én nuttige vrijetijdsbesteding dus, zo benadrukt Partij Sleutelstad. 

PS  over kunst en cultuur in cultureel Gesprek-aan-Tafel  t.g.v. verkiezingen 


Na een jaar van “gesprekken aan tafel”, die in afgelopen jaar in heel Leiden hebben plaatsgevonden met zomaar wijkbewoners, geïnteresseerden, professionele specialisten e.a. vond zaterdag 17 maart in BplusC in de Nieuwstraat een verkiezingsgesprek-aan-tafel plaats over de toekomst van kunst en cultuur in Leiden. Er waren vier thema’s met steeds 12 verschillende deelnemers. Partij Sleutelstad nam deel aan twee van de gesprekken. Het eerste gesprek was eigenlijk  “deel 2” van het radiogesprek in het vaste zaterdagse cultuurprogramma “cultuur071” van radio Sleutelstad, waaraan de PS twee weken geleden al deelnam samen met de helft van de politieke partijen. Zaterdag kwamen de overigen aan bod en dat is te zien op de site van Sleutelstad.nl (of FM). 

Het tweede gesprek van 17 maart ging over kunst en onderwijs. PS stelde , net als de kunstenaars en onderwijsmensen aan tafel, dat cultuureducatie al op basisschoolleeftijd moet beginnen. En dit niet té
vrijblijvend, in de vorm van af en toe een workshop elders, maar  structureler. Er schijnt altijd veel geld over te blijven in het jeugdcultuurfonds. 

Een goed idee lijkt het PS en een aantal andere deelnemers om ouderparticipatie op scholen te stimuleren en te coördineren, waardoor de talenten van ouders, ook juist van ouders met een niet Nederlandse achtergrond, tot bloei kunnen komen, bijvoorbeeld op het ambachtelijke vlak.
Twee kennismanagers van de organiserende Amsterdamse instelling Bureau & MAES gaan hiermee aan de slag voor een nader evaluatie- en formatie-gesprek , dat over dit en andere thema’s in april zal worden gehouden. 

Partij Sleutelstad sloot zich vervolgens helemaal aan bij een suggestie om alle kinderen in de gelegenheid te stellen om kunst te maken ! En niet alleen ernaar te kijken. Immers, creatief denken bespoedigt leren in het algemeen en bevordert daarmee kennisopname in alle andere vakken . Ook ziet de PS wel wat in een voorstel tot het instellen van een kinder-cultuurpas, vergelijkbaar met de jeugd-sportpas, waarmee elk kind naar workshops kan gaan. De PS benadrukte in het gesprek het aspect dat álle kinderen inderdaad de kans moeten krijgen om kunsteducatie in de vorm van ‘zelf maken’ te krijgen, juist ook de zogenaamd niet-getalenteerden, omdat je kinderen zo prachtig kunt bevestigen in wie ze zijn,  door ze kunst te laten maken. Ze staan dan vaak (zo is de ervaring van onze vertegenwoordigster, de kunstdocente Ricarda Zielonka) zelf verbaasd van wat zij kunnen. Er kan van de expertise in het kunstverzamelgebouw op de Haagweg 4 gebruik worden gemaakt. Overigens zijn er zoveel docenten beeldende vorming, die niet aan de bak komen, namelijk al die kunstenaars, die van kunst scheppen alleen niet kunnen leven. Het is dan moeilijk om in het onderwijs (middelbaar) een baan te krijgen. Kunstenaars hebben de bevoegdheid om ook op basisscholen les te geven. Zij kunnen als ZZP’er op scholen worden ingehuurd zonder dat daar een paedagoog bij moet zijn,  zoals wél het geval is als een middelbare school kunstenaars zonder bevoegdheid inhuurt. Dit hoeft misschien niet voor het hele jaar per school,  maar slechts voor een aantal weken te gebeuren, afhankelijk van
hoeveel geld in het jeugdcultuurfonds zit. Het moet dan ook weer in het lesprogramma van een school passen, maar daar zitten onzes inziens sowieso altijd nog vrij te besteden uren in.




​Ons voorstel: een bronzen standbeeld van Rembrandt op de Beestenmarkt

Rol van de lokale politiek bij oplossingen voor de Zorgcrisis
Bron Walter Schrader. Huisarts in Leiden
​
De marktwerking heeft Nederland mogelijk meer slechts dan goeds gebracht. Het beleid op nationaal niveau en de aanpassingen in de wetgeving die het tij moeten keren sijpelen te traag door naar het lokale beleid. Op lokaal niveau kunnen we mogelijk op een effectieve wijze streven naar een rechtvaardiger financieringsstelsel waarin zorggelden weer worden besteed zoals ze zijn bedoeld: voor de zorg. Misstanden moeten op lokaal niveau aan de kaak worden gesteld en constructieve vernieuwende ideeën moeten liefst door zorgverstrekkers en zorgontvangers naar voren worden gebracht. 
De aandacht van de door de Gemeenten ondersteunde Preventieve Sociaal Medische Zorg moet zich richten op de belangrijkste knelpunten. Het is verheugend dat de Partij Sleutelstad de thuis-, jeugd- en ouderenzorg tot speerpunten van hun beleid heeft benoemd. De massaontslagen in de GGZ zorgen voor onacceptabele wachtlijsten, toename van het aantal Medisch Hygiënische probleemgevallen en verwarde dak- en thuislozen. Verschuivingen van intramuraal naar WMO en WLZ ondersteunde zorg moeten de participatie samenleving ondersteunen en er liggen goede kansen. Op lokaal niveau kan draagvlak ontstaan voor integratieprojecten als Woningbouwcorporaties en Zorgverleners gefaciliteerd worden in het gezamenlijk optrekken en opzetten van lokale en regionale projecten. Het idee van een online raadplegend en raadgevend stads- of wijk-referendum, kan bijdragen aan het creëren van een breed draagvlak voor een dementie vriendelijke woonomgeving zoals ook recent in de gemeenten Delft, Midden-Delfland, Rijswijk en Westland is vormgegeven. Sassembourg is een voorbeeld van een duurzaam project waarin Kinderopvang, Begeleid Wonen, Ouderenzorg. Werkervaringsplaatsen, 1e lijnszorg   en hoogkwalitatieve transmurale zorg is verwezenlijkt. In de naaste omgeving en in internationaal verband zijn er voorbeelden van succesvolle wijk – en buurtgerichte aanpak, waar een Gemeente als Leiden door centrale ligging ten opzichte van een kenniscentrum als het LUMC, op het gebied van innovatie en organisatie van duurzame Jeugd- en ouderenzorg een voorhoede rol zou moeten kunnen spelen.