In memoriam: Dick Wortel

5 december 1946 – 12 augustus 2022
 

Gisteren bereikte ons het buitengewoon droevige nieuws dat ons erelid, onze lijstduwer en onze oud-voorzitter van Partij Sleutelstad Dick Wortel na een lang ziekbed, maar toch nog onverwachts, vredig in zijn slaap is overleden. Dick is 75 jaar geworden. 

Voor veel leden van onze partij was Dick niet alleen erelid, lijstduwer en (oud-)voorzitter maar genoot hij ook faam als de vertaler van het meesterwerk van Dick Bruna Opa Pluis en Opoe Pluis ‘in ut Leis’; een titel die in de volksmond ook bekendheid heeft gekregen als ‘de Leidse Nijn’. Tijdens de laatste campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen heeft Partij Sleutelstad heel wat exemplaren van het boekje uitgedeeld waardoor een nieuwe generatie Leidenaartjes kennis heeft gemaakt met het prachtige Leids. Over de verkiezingen gesproken. Dick was ook de vertaler van onze Leidse campagneleus ‘Lèis ach, Lèijenarîh aan de mach!’. Het heeft de partij, zoals bekend, geen windeieren gelegd. 

Hoewel het hart van Dick zonder twijfel Leids klopte, is hij geboren en getogen in Alkmaar (daar waar de victorie is begonnen). Over zijn Alkmaarse jaren echter is in de annalen van de geschiedenis weinig terug te vinden. Of het moet dat voorval zijn uit 1955 waarbij een 9-jarige heer Wortel de kolommen van de plaatselijk courant heeft weten te halen. Na nijver speurwerk in de archieven vonden wij het alleraardigste bericht waarin wordt verhaald van een jonge heer Wortel die uit een wak moest worden gevist na tot de vaststelling te zijn gekomen dat het ijs inderdaad niet dik genoeg was om op te schaatsen. Wij hebben Dick enkele weken geleden met dit avontuur geconfronteerd en hij heeft er smakelijk om kunnen lachen. 

 
 

Dick zijn liefde voor taal sprak natuurlijk in de eerste plaats uit zijn beroep als lexicograaf. Maar ook als auteur wist hij die liefde aan het publiek over te brengen. Dick is niet alleen vertaler van de Leidse Nijn maar ook de schrijver van bijvoorbeeld Leids, een boek over de geschiedenis van het Leidse dialect en Zhyt ghy oock een meyt?, een boek met dertien liedjes over meisjes loos. Als voorzitter van Partij Sleutelstad bewaakte Dick onverstoorbaar het respect voor spelling en grammatica in notulen, verslagen en persberichten. Wij zijn hem daar zeer dankbaar voor.

Naast liefde voor taal was er in het hart van Dick ook alle ruimte voor liefde voor zijn medemens. Als vakbondsman en activist in de huurcommissie van zijn appartementencomplex was Dick een onvermoeibaar strijder tegen sociaal onrecht. Dick zag dat in zijn flat links en rechts appartementen in de sociale sector werden verpatst aan het groot kapitaal. “Ze zetten er een nieuw keukenblok in en hup ze vragen er een dubbele huur voor”, was een bekende uitspraak van Dick waarmee hij zijn ongenoegen uitte over het uitponden van sociale huurwoningen. De gedachte dat zijn flatje na zijn dood ongetwijfeld ook zal worden verpatst, was voor Dick onverteerbaar. 

Over Dick zijn appartement gesproken. Wie wel eens bij hem thuis is geweest, moet de op het eerste gezicht onmetelijke boekenkast zijn opgevallen die zich als een slang door de woonkamer kronkelde. Dick was de trotse eigenaar van naar eigen zeggen zeker achtduizend boeken. De bekende wijsgeer Cicero uit de klassieke oudheid heeft eens beweerd dat een tuin en een bibliotheek het enige zijn dat een mens nodig heeft om gelukkig te zijn. Een tuin had Dick niet maar de omvang van zijn bibliotheek maakte dat gemis in zijn geval meer dan goed. 

In de laatste weken voor zijn overlijden hebben tal van partijleden Dick in het hospice opgezocht. Al deze bezoeken en andere blijken van belangstelling hebben voor Dick veel betekend. Het is nu met verdriet dat wij verder leven in het besef dat Dick er niet meer is. Wij herdenken Dick als een goed en aimabel mens en zullen zijn inzet voor de partij, zijn liefde voor de taal en zijn strijd voor rechtvaardigheid intens missen. Wij wensen familie en vrienden van Dick heel veel sterkte bij het verwerken van het verlies. 

De uitvaart van Dick vindt plaats op woensdag 17 augustus om 10:45 uur in het crematorium van begraafplaats Rhijnhof, Laan te Rhijnhof 4 in Leiden.

Fractie en bestuur van Partij Sleutelstad